در سال‌های اخیر تاریخ شفاهی جامعه‌محور در کنار تاریخ شفاهی مردم‌محور نقش تعیین‌کننده‌ای در ثبت‌وضبط تجربیات انسانی ایفا کرده و موجب دستیابی به تصویر کامل‌تری از گذشته شده است. گرچه این دو نحله از تاریخ‌نگاری شفاهی وجوه اشتراک بسیاری دارند، اما از منظر کاربرد و منابع اطلاعاتی دارای تفاوت‌هایی هستند. هدفِ تاریخ شفاهی مردم‌محور تایید و تحکیم هویت فردی است و با قرار دادن مردم در متن تاریخ اعتبار می‌یابد. همین‌طور بیشتر بر روی حفظ فرهنگ‌ها و رسوم و زندگی روزمرة افراد تمرکز دارد. تاریخ شفاهی جامعه بر تحلیل رویدادهای تاریخی و اجتماعی از دیدگاه جمعی تاکید دارد و در راستای مستندسازی و حفاظت از تاریخ جامعه به سرانجام می‌رسد.
«روزنه‌ای در زمان: تاریخ شفاهی جامعه»[1] عنوان طرحی است که سال ۲۰۰۸ توسط بیانکا بالانزاتگی[2]، استاد دانشگاه جیمز کوک در ایالت کوئینزلند شمالی[3] در استرالیا به اجرا درآمد. در این طرح با ۱۹ نفر که از اواسط دهة ۱۹۸۰ میلادی در این منطقه ساکن بودند و اغلب از مهاجران کشورهای ایتالیا، فنلاند و بریتانیا بودند، مصاحبه انجام شد. در اجرای این طرح چندین روش رایج از جمله مصاحبه‌های فردی، فناوری‌های دیجیتال و پروژه‌های مشارکتی به‌کار گرفته شد. خروجی‌های طرح در نمایشگاه‌های موضوعی در معرض دید علاقه‌مندان قرار گرفت و برای حفظ و نگهداری دائمی و ارائه به پژوهشگران به کتابخانة ایالتی کوئینزلند انتقال یافت.
راویان در مشاغل و جایگاه اجتماعی متفاوت و به دلایل مختلف نظیر جنگ‌های داخلی و شرایط اقتصادی به استرالیا مهاجرت کرده بودند. به دلیل اینکه اقتصاد منطقه بر پایة کشت نیشکر و راه‌اندازی کارخانه‌های قندوشکر شکل گرفته بود، اغلب راویان در این صنعت فعالیت داشتند و خاطرات تلخ و شیرینی از اشتغال در آن داشتند. اجرای این طرح داده‌های جدیدی در پیشینة تاریخی منطقه ایجاد کرد و تأثیر فزاینده‌ای بر گسترش کاربرد تاریخ شفاهی در مطالعات فرهنگی و تاریخی جوامع بر جای گذاشت. در واقع انتخاب مهاجران به‌عنوان جامعة آماری پژوهش، جنبه‌های مغفو‌ل‌ماندة زندگی این افراد در جامعة میزبان را به تصویر کشید.
گردآوری این روایت‌ها از یک‌سو موجبات آشنایی ساکنان بومی منطقه با فرهنگ مهاجران را فراهم آورد و از سوی دیگر پیش‌زمینه‌ای برای درک نسل‌های جدید از فرهنگ آباء و اجدادی‌شان شد. در ضمن قانون‌گذاران استرالیایی را نسبت به برخی از کاستی‌ها و رویه‌های تبعیض‌آمیز علیه مهاجران آگاه کرد. روزنه‌ای در تاریخ از سوی دولت استرالیا به‌عنوان طرحی جامع در شناخت جامعة مهاجران در استرالیا معرفی شد و جامعه‌شناسان به این نکته اذعان کردند که دستیابی به اطلاعاتی مستند از فراز و نشیب‌های زندگی این گروه، جز در پرتو محوریت تاریخ شفاهی امکان‌پذیر نبود.
[1] .Window in time: Community oral history
[2]. Bianka Balanzategui
[3]. North Queensland
نظرات بسته شده است