«تاریخ شفاهی و روششناسی کیفی»
کتاب «تاریخ شفاهی و روششناسی کیفی»[1] با ویراستاری تالیا اِم مولویهیل[2] و راجی سوآمیناتان[3]، سال ۲۰۲۲م. از سوی انتشارات روتلج[4] در لندن منتشر شد. مولویهیل دکترای نظامهای آموزشی و استاد دانشگاه بال اِستیت[5]، و سوآمیناتان دکترای سیاستهای آموزشی و استاد دانشگاه ویسکانسین- میلواکی[6] است. این مجموعه مقالات که در شش فصل موضوعی تنظیم شده است، چهارده مقاله از پژوهشگران تاریخ شفاهی را دربر میگیرد.
ویراستاران این اثر، هدف از انتشار آن را توسعة کاربرد تاریخ شفاهی در پژوهشهای کیفی، بهویژه در حوزة آموزش، و تحلیل روشهای اجرایِ تاریخ شفاهی با بهرهمندی از ابزارهای تبدیل دانش ضمنی به دانش صریح ذکر کردهاند. از جمله نویسندگان این مقالات میتوان این افراد را برشمرد: اگنس ویرجینیا ویلیامز[7]، مولی کوئین[8]، فرانسینا ترنر[9]، روندا هارلو[10] و روی تاماشیرو[11].
در فصل نخست با عنوان «مقدمهای بر نظریههای تاریخ شفاهی در پژوهشهای کیفی»، علاوهبر بیان تعاریف متعدد تاریخ شفاهی، سیر تحول آن در دهههای گذشته مرور شده است. نویسندگان، تاریخ شفاهی را بهمنزلة علم و هنر در نظر گرفتهاند که در علوم مختلف کارایی دارد. همچنین بینشی جدید از تفاوتها و همپوشانیها مابین تاریخ شفاهی و تحقیقات کیفی ارائه کردهاند.
فصل دوم تحت عنوان «مطالعات آموزشی و تاریخِ زندگی»، بر فرصتهای آموزشی در تاریخ شفاهی و نقش دانشجویان در پیشبرد فعالیتهای اجرایی در این حوزه متمرکز است. در ضمن با واکاوی طرحهای تاریخ شفاهی از جمله «تاریخ شفاهی آموزش عالی در دوران همهگیری کووید ۱۹»، تأثیر نظریهها را در فرآیند تاریخ شفاهی در عمل، به چالش کشیده است.
در فصل سوم با عنوان «تجزیهوتحلیل دادههای آرشیوی»، ضمن تشریح جایگاه تاریخ شفاهی بهعنوان سند در آرشیوها، کتابخانهها و موزهها، ملاحظات روششناسی تاریخ شفاهی به بوتة نقد گذاشته شده است. پژوهشگران در این فصل به مؤلفههای ضروری بهمنظور انتخاب مصاحبهگران و مجریان طرحهای تاریخ شفاهی اشاره کردهاند و بر مواردی همچون چرایی انتخاب تاریخ شفاهی، دلایل علاقه به موضوعی خاص، مفاهیم کلیدی در تاریخ شفاهی، و روشهای بهاشتراکگذاری دادهها تأکیدی ویژه دارند.
در فصل چهارم تحت عنوان «پژوهشهای آموزشی مبتنی بر گرایشهای هنری»، ضمن برشمردن پتانسیلهای تاریخ شفاهی برای رشد در آینده، طرح «تاریخ شفاهی معلمان هنر در مدارس مهاجرپذیر فلوریدا» موردبررسی قرار گرفته است. این طرح بر مبنای یک برنامة درسی اجرا شده بود. تلاش معلمان برای انعکاس مشکلات دانشآموزان که توانمندسازی آنان را به همراه داشت، و مانع از گم شدن صدایشان در تاریخِ آموزش شد، از سوی انجمن تاریخ شفاهی تحسینبرانگیز شناخته شد.
در فصل پنجم با عنوان «تاریخ شفاهی دیجیتال: پادکستها، وبلاگها و رسانههای اجتماعی»، به رویکردهای دسترسپذیر کردن دادهها در قالب رسانههای نوین و تعاملات سازنده در این حوزه پرداخته شده است. بهکارگیری تکنیکهای جدید، فرآیند یادگیری تاریخ شفاهی را تسهیل میکند و جذابیتهای آن را به منصة ظهور میگذارد.
فصل ششم با عنوان «جمعبندی و نتیجهگیری»، ضمن تشریح مجدد موضوعات کلیدی و حائز اهمیت در پروسة تاریخ شفاهی، افقهای پیشِ رو و ابزارهای یادگیری آن را تفسیر کرده است. همچنین منابع بیشتر برای مطالعات تکمیلی به علاقهمندان معرفی شده است. در انتها، طرحهای پیشنهادی در این حوزه به تفکیک موضوعات و ذکر دلایل لزوم پژوهش در باب این طرحها آمده است.
[1] Oral History and Qualitative Methodologies: Educational Research for Social Justics
[2] Thalia M. Mulvihill
[3] Raji Swaminathan
[4] Routledge
[5] Ball State Universirty
[6] University of Wisconsin- Milwakee
[7] Agnes Virginia Williams
[8] Molly Quinn
[9] Francena Turner
[10] Rhonda Harlow
[11] Roy Tamashiro