«تاریخ شفاهی در اروپای پسا سوسیالیستی»
کتاب «نوسازی فردی، تاریخ شفاهی در اروپای پسا سوسیالیستی»[1]، با ویراستاری ناتالیا خانِنکو[2] و گِلینادا گِرینچِنکو[3]، سال ۲۰۱۷ از سوی انتشارات دانشگاه تورنتو در کانادا منتشر شد. در این کتاب یازده مقاله در چهار فصل موضوعی درج شده است. مقالات بر اساس طرح‌های تاریخ شفاهی اجراشده توسط پژوهشگران در هشت کشور (آلمان، اوکراین، لهستان، روسیه، فنلاند، بلاروس، کانادا و بلژیک)، که در گردهمایی دسامبر ۲۰۰۹ در اوکراین ارائه کرده بودند، چاپ شده است.
۲۵ سالِ نخست زندگی در اروپا پس‌از فروپاشی نظام کمونیستی، با تغییرات گستردة سیاسی، اقتصادی و فرهنگی همراه بود و مردم در این جوامع، در حال سازگاری با چالش‌های جدید بودند. پژوهشگران تلاش کردند از روزنِ مصاحبه‌های تاریخ شفاهی، زندگی مردم در طول سه دهه پس از گذار از کمونیسم به پسا کمونیسم را به تصویر بکشند. این کتاب بر روی چنین موضوعاتی متمرکز است: نقش تاریخ شفاهی در بازسازی گذشتة جوامع، رخدادهای پس از جنگ جهانی دوم در اروپای شرقی، تاریخ شفاهی و تحولات فرهنگی- اجتماعی، ارزیابی مجدد سوسیالیسم، چالش‌های اقتصادی در دوران پسا کمونیسم، دیدگاه‌های زنانه از زندگی در سال‌های پسا کمونیسم، اسطوره‌سازی در اروپای شرقی، و فعالیت‌های سیاسی پس از جنگ جهانی دوم.
ویژگی برجستة این مجموعه مقالات و رشتة وحدت‌بخش مطالب آن، نگاه میان‌رشته‌ای به پژوهش‌های علوم انسانی و بهره‌مندی از روش پژوهشی تاریخ شفاهی است. انسان‌شناسان به دلیل علاقه‌مندی به تمرکز بر روی صدای مردمی که هیچ‌گاه فرصت بیان نظرات و تجربه‌هایشان را ندارند، روش مصاحبه را به‌کار گرفتند، جامعه‌شناسان از طریق تاریخ شفاهی به تفسیر مردم از گذشته دست یافتند و واقعیت‌ها را کشف کردند؛ و مورخان در پی مستندسازی گذشته از طریق تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه برآمدند. این اثر چشم‌انداز روشنی پیش روی علاقه‌مندانِ تحقیقات بین‌رشته‌ای در علوم انسانی قرار می‌دهد و کارایی روش تاریخ شفاهی را به منصة ظهور می‌گذارد.
در ادامه، عنوان مقالات مندرج در این مجموعه درج می‌شود:
- تغییرات سیاسی و جهت‌گیری‌های شخصی در آلمان (فون الکساندر پلاتو)[4]
- پلیس مخفی و روایت‌های زندانیان سیاسی در لهستان (آنا ویتِسکا)[5]
- خاطرات زندانیان فنلاندی از کار در اردوگاه‌های اتحاد جماهیر شوروی (الکسی گلوبف)[6]
- روایت‌های کارگران آلمانی پس‌از جنگ جهانی دوم (یِلنا روزستونسکایا)[7]
- تاریخ شفاهی زنان در بلاروس (ناتالیا پوشکاروا)[8]
- مرور خاطرات و تئوری‌های حافظة جمعی (روزالیا چِراپانوا)[9]
- روایت‌های گروه‌های ضدکمونیستی در لهستان (مارتا کورکوفسکا)[10]
- کار اجباری در آلمان نازی (جیلینادا گرینچِنکو)[11]
- جنبش‌های آزادی‌بخشِ مردم لهستان (داوید کورپ)[12]
- تاریخ شفاهی کشاورزان اوکراینی از اصلاحات پسا سوسیالیستی (ناتالیا خاننکو فریسن)[13]
- دهه‌های تغییر در بلاروس (ایرینا ماخوفسکایا)[14]
[1] Reclaiming the Personal: Oral History in Post- Socialist Europe
[2] Natalia Khanenko
[3] Gelinada Grinchenko
[4] Von Alexander Plato
[5] Anna Witesk
[6] Alexey Golubev
[7] Yelena Rozhdestvensaya
[8] Natalia Pushkareva
[9] Rozalia Cherepanova
[10] Marta Kurkowska
[11] Gelinada Grinchenko
[12] David Curp
[13] Natalia Khanenko-Friesen
[14] Irina Makhovskaya