رفتن به نوشته‌ها

برچسب: فریدون علاء

کانون هموفیلی ایران به روایت دکتر فریدون علاء

سال ۱۳۴۵، پس‌از آشنایی جمعی از پزشکان متخصص خون‌شناسی و هماتولوژی و والدین بیماران هموفیلی با فعالیت‌های فدراسیون جهانی هموفیلی (WFH)، مؤسسه‌ای با نام «کانون بهبود و پرورش هموفیلیا» شکل گرفت که بعدتر به «کانون هموفیلی ایران» تغییر نام داد. در میان نخستین اعضای هیئت‌مدیرة این کانون، نام دکتر فریدون علاء در جایگاه پزشکی متعهد و جامعه‌نگر می‌درخشد. دکتر علاء موفق شد اولین درمانگاه هموفیلی را در بیمارستان پانصد تختخوابی پهلوی (امام خمینی کنونی) دایر نماید که در آن‌زمان از مراکز درمانی جامع به شمار می‌آمد. همچنین هفتمین کنگرة فدراسیون جهانی هموفیلی را در سال ۱۹۷۱/ ۱۳۵۰ در تهران برگزار کرد. خدمات دکتر علاء به بیماران هموفیلی در طول سال‌های فعالیت حرفه‌ای او به‌صورت مستمر ادامه داشته، به‌ گونه‌ای که این فدراسیون را برآن داشت تا سال ۲۰۲۰/ ۱۳۹۹ جایزه‌ای به پاس شش دهه خدمت افتخاری به جامعة هموفیلی ایران به او اعطا نماید.

دکتر علاء در کتاب «کیمیاگر جان» که بر مبنای مصاحبة تاریخ شفاهی با او منتشر شده است، فراز و فرودهای شکل‌گیری کانون هموفیلی ایران را به تفصیل شرح داده و تحولات مرتبط با آن را در گذر زمان ارزیابی کرده است. دکتر علاء به‌عنوان رئیس افتخاری کانون بر این نکته تأکید دارد که لازم است با ارائه آموزش‌های لازم به خانواده‌های بیماران هموفیلی، در آگاهی‌بخشی اجتماعی به آنان کوشید. او یادآوری می‌کند که گاه یک خطای کوچک در مسیر درمان این بیماران، موجب مرگ و از دست رفتن آنان می‌شود. دکتر علاء همواره در پی جلب مشارکت به‌منظور راه‌اندازی مراکز درمانی تخصصی برای تشخیص و درمان این بیماران بود و در این راستا در ایجاد «مرکز مراقبت‌های جامع هموفیلی» به‌عنوان مرکزی پیشرو در این زمینه همکاری افتخاری داشته است. این مرکز در سایة هدایت علمی او از سال ۱۳۷۹ آغاز به کار کرد.

علاوه‌بر این توانست متخصصان انعقاد خون و سایر گرایش‌های مرتبط با هموفیلی را به کانون جذب و از دانش و تجربة آنان به نحوی شایسته استفاده نماید. راه‌اندازی و تجهیز آزمایشگاه انعقادی و نیز آزمایشگاه ویروس‌شناسی مولکولی، از جمله سایر دغدغه‌های این پزشک متعهد نسبت به بیماران هموفیلی بود که سرانجام به نتیجه رسید. او بر این باور بود که ایجاد مرکز تخصصی دندانپزشکی برای این بیماران، جزو اولویت‌های درمانی این افراد قرار دارد و با کمک افراد نیکوکار و خیّر به راه‌اندازی این مرکز جامة‌ عمل پوشاند. دکتر علاء از روزن همکاری افتخاری با کانون هموفیلی و ارتباطی تنگاتنگ و صمیمی با اعضای جامعة هموفیلی، در جهت دستیابی آنان به امکانات مناسب درمانی، بهداشتی و آموزشی تلاش کرد.

نظرات بسته شده است

فعالیت‌های سازمان بهداشت جهانی به بیانِ دکتر فریدون علاء

سازمان بهداشت جهانی (WHO)[1] به‌عنوان یکی از سازمان‌های تخصصی سازمان ملل متحد، فعالیتش را از سال ۱۹۴۶/ ۱۳۲۵ در هماهنگی با ۵۱ کشور آغاز کرد و اکنون با ۱۹۴ کشور عضو، هماهنگی اقدامات مرتبط با حوزة بهداشت و سلامت را به‌طور گسترده در جهان بر عهده دارد. کشورهای عضو این سازمان به شش منطقة جغرافیایی شامل دفاتر منطقه‌ای آفریقا، آمریکا، مدیترانه شرقی،‌ اروپا، آسیای جنوب شرق و پاسیفیک غربی تقسیم شده‌اند.

دکتر فریدون علاء پزشک متخصص خون‌شناسی و بنیان‌گذار سازمان انتقال خون ایران، در کمیتة مشورتی مدیترانه‌ای[2] و مرکز آموزش و توسعة انتقال خون سازمان بهداشت جهانی عضویت دارد و از همکاران فعال این سازمان است. او در مصاحبة تاریخ شفاهی که با عنوان «کیمیاگرِ جان» منتشر شده، به تشریح عملکرد سازمان بهداشت جهانی و دهه‌های مختلف فعالیت‌ آن پرداخته است.

دکتر علاء سفرهای متعددی به‌منظور بازدید از مراکز انتقال خون کشورهای محدودة دفتر مدیترانه شرقی انجام داده و ضمن تهیة گزارش از این مراکز، مشاوره و راهکارهای لازم را در راستای پیشبرد بهتر خدمات به آنها ارائه داده است. در کنار بررسی فعالیت مراکز انتقال خون، از مؤسسات درمانی خاص این کشورها که برای درمان بیماری‌‌های شایع در هر منطقه تأسیس شده، بازدید کرد. به‌طور مثال خدمات «مؤسسة درمان مالاریا» در اسلام‌آباد را بررسی کرد و با داروهای بومی برای درمان بیماران آشنا شد. او این مأموریت‌ها را بسیار آموزنده و پُربار قلمداد می‌کند که از این طریق با فضای فرهنگی و اجتماعی جوامع آشنا شد؛ محیطی که بر اهدای داوطلبانة خون تأثیرگذار و با آن ارتباط مستقیم دارد.

دکتر علاء در مأموریت‌های سازمان بهداشت جهانی به مدیران مراکز انتقال خون یادآوری می‌کند که خون‌شناسی صرفاً مسئله‌ای علمی و فنی نیست بلکه اولویت اصلی این مراکز، تغییر نگرش مردم به جهت اهدای داوطلبانة خون است و اینکه انسان‌ها نسبت به همنوع خود احساس مسئولیت داشته باشند. همچنین پیشنهاد می‌کند که از کشورهایی که در این زمینه موفق هستند، الگو بگیرند و از تجربه‌های آنان بیاموزند، به‌ویژه برای خدمات جانبی نظیر تولید مشتقات پلاسمایی. او تأکید دارد که شایسته است مراکز انتقال خون راهکارهایی را به‌کار گیرند تا مشارکت اجتماعی در این زمینه ارتقا‌ء یابد و موفقیت در این امر، هم با دانش تخصصی و هم با علم مدیریت در ارتباط است.


[1]. World Health Organization

[2] . EMRO

نظرات بسته شده است

تأسیس سازمان ملی انتقال خون ایران به روایت دکتر فریدون علاء

امروزه در سراسر جهان بسیاری از افراد به خون و فراورده‌های خون نیاز پیدا می‌کنند و انتقال و اهدای خون روال قانونی پیدا کرده است. برای ترغیب مردم جهان به اهدای خون و افزایش سطح آگاهی آنان، روزی به‌عنوان روز جهانی «اهداکنندگان خون» نام‌گذاری شده است. سازمان بهداشت جهانی و جامعة بین‌المللی انتقال خون، از جمله ارگان‌های جهانیِ حامی انتقال خون به شمار می‌آیند.

تا پیش‌از دهة ۱۳۵۰، با اینکه در اغلب کشورهای دنیا فرایند انتقال خون تحت نظر سازمان انتقال خون و به روش قانونی انجام می‌گرفت، در ایران از انتقال خون به شیوة‌ اصولی و بهداشتی خبری نبود. فقیرترین اقشار جامعه در دام دلالان فروشِ خون گرفتار می‌شدند و در قبال دریافت مبالغ ناچیزی خون خود را می‌فروختند. خون‌هایی که به این صورت تهیه می‌شد، در اختیار بیمارستان‌ها قرار می‌گرفت. به این طریق، علاوه‌بر استمرار یک روش غیراخلاقی در فراهم‌آوری خون، امکانات آزمایشگاهی مناسبی نیز وجود نداشت و بسیاری از بیماری‌ها از طریق خون آلوده به بیماران منتقل و گاه موجب مرگ‌ومیر آنان می‌شد.

سال ۱۳۴۴ که دکتر فریدون علاء با گذراندن دوره‌های تحقیقاتی در اروپا و با تخصص طب داخلی و خون‌شناسی به ایران بازگشت، به‌عنوان عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران به تدریس پرداخت و بخش خون‌شناسیِ بالینی بیمارستان پانصد تختخوابی را تأسیس کرد. او در مصاحبة تاریخ شفاهی که با عنوان «کیمیاگرِ جان» منتشر شده، به تفصیل به انگیزة راه‌اندازی سازمان ملی انتقال خون ایران و آگاهی‌‌بخشی در زمینة‌ اهدای خون پرداخته است. آن‌زمان بیمارستان پانصد تختخوابی یکی از بزرگترین مصرف‌کنندگان فراورده‌های خونی بود که از طریق دلالان فروشِ خون تأمین می‌شد. سایر مراکز درمانی نیز به همین شیوه عمل می‌کردند. در واقع اهدای خون معنایی نداشت و فقط جمعیت شیروخورشید سرخ، گاهی اقداماتی را در زمینة تشویق مردم به اهدای خون داوطلبانه انجام می‌داد که البته کافی نبود.

در چنین شرایطی، دکتر علاء با ارائه طرح ایجاد موسسه‌ای مستقل، درصدد برآمد به وضعیت غیراصولی فروشِ خون سروسامان بدهد و به‌جای فعالیت‌های پراکنده و خطرناک، یک موسسة ملی و متمرکز ایجاد کند. سال ۱۳۵۰ ماده‌‌واحدة تأسیس این موسسه از تصویب نمایندگان مجلس شورای ملی گذشت و رئیس سازمان برنامه و بودجة وقت، ‌بودجة اولیه‌ای برای این سازمان در نظر گرفت که حدود هشت‌هزار تومان بود. پس‌از آن دکتر علاء برای تجهیز این موسسه، از مراکز انتقال خون چند کشور اروپایی و آمریکا بازدید کرد. سازمان ملی انتقال خون ایران، مرداد ۱۳۵۳ در ساختمانی در خیابان ویلا افتتاح شد و فعالیتش را به‌طور رسمی آغاز کرد. دکتر علاء پایه‌گذار و اولین رئیس این سازمان بود. او کوشید از طریق فرهنگ‌سازی در جامعه، مشارکت مردم را برای اهدای خون جلب کند. همچنین در جذب نیروهای متخصص اهتمام ورزید و با شرکت در کنفرانس‌های بین‌المللی، در ارتقای سطح دانش خود و همکارانش تلاش کرد.

از بدو تأسیس سازمان انتقال خون ایران تاکنون، سرمایة‌ عظیمی از فعالان اجتماعی به‌عنوان اهداکنندگان داوطلب خون در کشور ساماندهی شده است. بر لوح افتخارات این سازمان، نام موسس آن به‌عنوان پزشکی متعهد و جامعه‌نگر می‌درخشد.

نظرات بسته شده است