اواخر دهة ۱۳۴۰، مقارن با فارغالتحصیلی نخستین دانشجویان کتابداری در ایران، مرکز خدمات کتابداری همزمان با مرکز اسناد و مدارک علمی تأسیس شد و به انجام پژوهشهای نوین کتابداری نظیر روشهای فهرستنویسی، گسترش ردهها، نشانه مؤلف فارسی و نظایر آن مبادرت ورزید. این مرکز در زمان تأسیس، نخستین مرکز خدمات کتابداری در آسیا به شمار میرفت و ارائه خدمات فنی به کتابخانههای ایران را در دستور کار خود قرار داد. مرکز خدمات کتابداری با برنامهریزی بانیان و تلاش کارشناسان آن، طرحریزی زیربناهای اساسی در کتابداری نوین را با جدّیت دنبال کرد و به نتایج درخشانی دست یافت. این خدمات بعدتر، پساز ادغام مرکز خدمات کتابداری با کتابخانة ملی با قوت ادامه یافت و اشاعه پیدا کرد.
زندهیاد پوری سلطانی از بنیانگذاران مرکز خدمات کتابداری و کامران فانی از نخستین کارشناسان آن، در مصاحبههای تاریخ شفاهی که با عناوین «سروِ سربلند» و «شمعِ خِرد» منتشر شده است، به تفصیل در مورد دلایل شکلگیری و فرازوفرود عملکرد این مرکز، و البته مهمتر از آن، در باب دستاوردهایی که مرکز مذکور برای کتابداری نوین ایران به ارمغان آورد، صحبت کرده و شماری از میراث ارزشمند این مرکز را چنین برشمردهاند:
- ایجاد روحیة مشارکت و کار جمعی میان کتابداران
- نوآوری و خلاقیت در پیشبرد پژوهشهای زیربنایی
- مشارکت در تألیف و ترجمة تحقیقات نوین در زمینة فهرستنویسی، ردهبندی و نظایر اینها
- تهیه و انتشار آثار مرجع در حوزة کتابداری و اطلاعرسانی نظیر سرعنوانهای فارسی و فهرستگان ایران
- گسترش ردهبندی دیویی و کنگره در ردههای مربوط به ایران
- عضویت کتابداران بهعنوان عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات و برنامهریزی علمی و آموزشی
- شرکت در کنفرانسهای ایفلا و معرفی فعالیتهای مرکز خدمات کتابداری در مجامع بینالمللی
- همکاری با انجمن کتابداران ایران و تلاش در راستای نهادینه کردن خدمات داوطلبانه در میان کتابداران