رفتن به نوشته‌ها

برچسب: ویرایش

ویرایش و تدوین در تاریخ شفاهی (۵)

تاریخ شفاهی تکنیک پژوهشی نوینی است که به کمک آن اطلاعات تاریخی متنوع و ارزنده‌ای به‌دست می‌آید. آنچه اطلاعات گردآوری‌شده را ارزشمندتر می‌کند، دسترس‌پذیر بودن آن است؛ چه برای افراد عادی و چه برای پژوهشگران. مصاحبه‌های تاریخ شفاهی پس‌از عبور از نخستین مرحلة آماده‌سازی که همان پیاده‌سازی و درج کلمه‌به‌کلمة گفته‌های راوی است، از گام دوم گذر داده می‌شوند. این مرحله یعنی بازشنوایی یا مقابله با نوار از موارد ضروری در ساماندهی منابع تاریخ شفاهی به‌شمار می‌آید. برای اطمینان از انتقال صحیح گفته‌ها و منظور راوی، لازم است متن پیاده‌شده را در حین گوش کردن به صوت مصاحبه بازخوانی کرد. در این مرحله رفع غلط‌های تایپی یا املایی در راستای ویرایش اولیه اِعمال می‌شود و حاصل آن، تولید مدرکی است مطابق با محتوای مصاحبه. رعایت موارد زیر به‌منظور تصحیح خطاهای احتمالی پیاده‌ساز توصیه می‌شود:

  • به دقت مصاحبه را گوش کنید.
  • به زمان‌هایی که پیاده‌ساز جمله را قطع می‌کند، توجه کنید.
  • بر روی بخش‌هایی که به‌عنوان ابهام در متن مشخص شده است، تمرکز کنید.
  • جاافتادگی‌های مصاحبه را تکمیل نمایید.
  • عبارت‌ها تنها زمانی حذف می‌شوند که عیناً همانند آنها در متن آمده باشد.
  • به نشان دادن حالات روحی مصاحبه‌شونده توجه کنید.

نظرات بسته شده است

ویرایش و تدوین در تاریخ شفاهی (۴)

اولین گام پس‌از پایان جلسة‌ مصاحبه پیاده‌سازی و تبدیل گفتار به نوشتار است. نسخة اولیة مصاحبه در مرحلة پیاده‌سازی باید کلمه به کلمه پیاده شود و توالی و نظم گفتار مصاحبه‌‌شونده حفظ گردد. حفظ اصالت گفتار مصاحبه‌شونده از اصول اساسی کار است. پیاده‌سازی در تاریخ شفاهی یکی از مهم‌ترین راه‌های دسترسی به محتوای مصاحبه است و به دلایل زیر حائز اهمیت است:

  • سهولت دسترس‌پذیریِ  اطلاعات مصاحبه
  • امکان نمایه‌سازی و ورود اطلاعات در پایگاه‌ها
  • سرعت انتقال داده‌های مصاحبه
  • تسهیل بهره‌برداری از متن پیاده‌شده برای پژوهشگران در قیاس با فایل‌های صوتی
  • امکان بررسی و تصحیح متن توسط مصاحبه‌شونده

افزون‌بر اینها متن‌های پیاده‌شده به‌عنوان منبع دستِ اول گواه خوبی برای پژوهش‌های میدانی و منابعی باارزش برای نگهداری و گردآوری اطلاعات به‌شمار می‌آید. البته ازآنجا که متن و صوت هر دو سند محسوب می‌شوند، پژوهشگر باید یک نسخه از هریک را نزد خود نگه دارد تا در مواقع لزوم در آینده از آن استفاده نماید.

نظرات بسته شده است

ویرایش و تدوین در تاریخ شفاهی (۳)

تاریخ شفاهی یک متن شنیداری است که پس‌از پیاده‌سازی به متن نوشتاری تبدیل می‌شود، ولی ماهیت آن تغییر نمی‌کند. ماهیت تدوین و ویرایش یک متن در تاریخ شفاهی با تدوین و ویرایش یک متن مکتوب تفاوت‌هایی دارد. در متون شنیداری تأکید بر محتوا و منشاء ایجاد دادة شفاهی است. البته در بسیاری از موارد ممکن نیست که بتوان بدون آگاهی از زمینة اجتماعی‌ای که در خود کلمات ظاهر نمی‌شود، معنای آنچه را روایت شده است، درک کرد.

علاوه‌بر این زبان به‌عنوان رابط میان افراد و محمل پیام، قوانین و اصولی دارد که باید رعایت شود. در تاریخ شفاهی نیاز به انتقال اطلاعات، مهم‌ترین زمینة تبدیل گفتار به نوشتار است. ویراستار در مواجهه با متون تاریخ شفاهی، متن پیاده‌شده و تدوین‌شده را با زبان معیار و دستور زبان مطابقت می‌دهد و تمرکزش بر ساخت جمله و کارکرد کلمات و حروف است. ویراستار به متن نظم می‌دهد و آن را انسجام می‌بخشد تا بهتر فهمیده شده و درک گردد. در متون تاریخ شفاهی مواردی مانند کلمات نامفهوم، خام، لغات عجیب، خنده، گریه و علائم رفتاری به چشم می‌خورد که باید ویرایش شود، البته ویرایش به معنای حذف این موارد نیست.

نظرات بسته شده است

بزرگداشت یاد و نام استاد اسماعیل سعادت (مهر ۱۳۰۴- شهریور ۱۳۹۹)

«مـن بـه جوان‌هـا سـفارش می‌کنـم کـه هـرکاری انجـام می‌دهند، بایـد از روی عشـق باشـد. هـدف ایـن اسـت کـه کار هرچـه بهتـر انجام شود و لازمه‌اش ایـن اسـت که آدم بیشـتر وقـت صرف کنـد. همین‌طـور نبایـد بـه شـرط مـزد کار کـرد، به‌خصـوص در کار علمـی نباید این‌طـور باشـد. اگـر کسـی بـه شـرط مـزد کار کنـد، هرگـز در کارش رشـد نمی‌کنـد. بدیهی است که اگر هدف فراتر از مزد باشد، مزد هم در ضمن آن حاصل می‌شود. افرادی در کارهـای علمـی موفق می‌شـوند کـه کار را بـا تمام وجـود انجـام دهـند و آثاری مانـدگار اسـت کـه حاصـل این‌گونـه کار کـردن باشـد. ذخایـر علمـی و فرهنگـی‌ای که اکنـون داریـم، حاصل کار کسـانی اسـت کـه در این فکر نبودند که کارشـان تـا چـه انـدازه بـرای خودشـان مفید اسـت، بلکه حاصـل تلاش افرادی اسـت کـه به این می‌اندیشیدند کـه این کار تـا چه انـدازه برای جامعة فرهنگـی ضروری است».

مروارید اندیشه، مصاحبة تاریخ شفاهی با اسماعیل سعادت. مصاحبه، تدوین و پژوهش پیمانه صالحی. تهران: سازمان اسناد و کتابخانة‌ ملی ایران، ۱۳۹۶.

نظر