«تاریخ شفاهی و مؤلفههای جغرافیایی»
«سخنان و خاموشیها»[1]، عنوان نشریة انجمن بینالمللی تاریخ شفاهی است که ضمن درج مقالات ارائهشده در کنفرانسهای انجمن، پذیرای مقالات تاریخ شفاهینگاران از سراسر دنیاست. این نشریه در شمارة ۱۰، مربوط به نوامبر ۲۰۲۲[2] به موضوع تاریخ شفاهی و مؤلفههای جغرافیایی پرداخته است. این مجموعه مقالات بهکارگیری تاریخ شفاهی را در راستای مستندنگاری دادههای محیطی تحلیل میکند. به عبارتی تأثیر محیطهای مختلف را بر تاریخ فرهنگی جوامع به چالش میکشد و ارتباط بین حافظه و فضاهای جغرافیایی را تفسیر مینماید. راویان با حضور در مکانهای مختلف و در تعامل با این محیطها، خاطرات گذشته را به یاد میآورند. بازنمایی فضاهای شهری و روستایی این امکان را فراهم میآورد که تجربیات شخصی مصاحبهشوندگان به سمتوسوی تصویرسازی جمعی هدایت شود.
مقالة «مستندنگاری زندگی ساکنان مناطق روستایی پاناما» بر اساس تحلیل روایتهای سی نفر از روستائیان استانهای جنوبی این کشور تألیف شده است. مصاحبهشوندگان خاطراتی از تولید و تجارت در دهههای مختلف، اتحادیههای کشاورزی و مبارزات ساکنان برای حفظ زمینهای کشاورزی بازگو کردهاند. در این مصاحبهها اهمیت فضاهای پیرامونی نظیر ایوان، حیاط و مزرعه و نقش آن در حفظ آدابورسوم روستائیان تبیین شده است. تعامل مستمر مردم با محیط اطراف جزء جداییناپذیر زندگی روزمرة آنان است و بر حیات اجتماعیشان اثرگذار است. «سفرهای ذهنی آوارگان» عنوان مقالهای است که وقایع مرتبط با تجزیة هند در سال ۱۹۴۷ را واکاوی میکند. این مقاله مشتمل است بر تفسیر گفتههای بیست نفر از ساکنان هند که به پاکستان و سایر مناطق مجاور مهاجرت کرده بودند. نویسنده محتوای مصاحبهها را در قالب دو نوع سفر به موازات هم تحلیل میکند: سفرهای ذهنی راویان به گذشته برای یادآوری حوادث و سفرهای آنان پساز آوارگی و مهاجرت. تقابل بین هویت پناهندگی و شهروندی که بر مبنای تغییرات مکانی بروز مییابد، شاکلة اصلی گفتههای راویان را دربر میگیرد.
مقالة «زندانیان در بنگال غربی» روایتهای هفت نفر از دهقانانی را شامل میشود که در فواصل سالهای ۱۹۶۸ تا ۱۹۷۵ به دلیل قیام علیه نظام فئودالی حاکم در بنگال راهی زندان شده بودند. مصاحبهشوندگان فضای زندان را بهعنوان یک مکان تنبیهی صِرف به چالش میکشند و محیطی را نمایان میکنند که از طریق تمرکز بر ذهن زندانیان ایجاد میشود. راویان علاوهبر بازسازی گذشته، عوامل مؤثر بر تغییر روزمرگی را در سالهای زندان ترسیم کردند. «تاریخ شفاهی مرزنشینان» مقالهای است که به خاطرات مهاجران مکزیکی میپردازد که با عبور از شهرهای مرزی وارد آمریکا شدند. راویان هنگام تعامل با فضاهایی خاص نظیر مسیرهای عبور از مکزیک به آمریکا، وقایع را با جزئیات بازگو میکنند. آنها رویکردِ از بالا به پائین در تاریخ شفاهی مرزنشینان را مورد انتقاد قرار میدهند؛ اینکه تجربیات مهاجران موجبات تولید دادههای متقنتری را نسبت به روایتهای قانونگذاران فراهم مینماید.
مقالة «بازنمایی تجربیات مهاجران ایتالیایی» که بر تجربیات ۳۷ نفر از مهاجران ایتالیایی ساکن در نیویورک متمرکز است، مراکز فرهنگی جامعة مهاجران را مستندنگاری میکند. موضوع حائز اهمیت در این روایتها، نحوة بازسازی مفهوم مکان در ذهن راویان و تأثیر شرایط محیطی بر انعکاس بیرونی آن است. ترسیم مناسبات میان افراد و فضاها در محلههای نیویورک در مقایسه با محیطهای شهری در ایتالیا، دیدگاههای جدیدی پدید میآورد. «تاریخ شفاهی و بازسازی گذشته» عنوان مقالهای است که به بازانگاری روند صنعتی شدن در شهر مریدا در مکزیک اختصاص دارد. دودکش کارخانههای تولید آجر و کاشی از منظر مصاحبهشوندگان، از توسعة شهری حکایت دارد. راویان با حضور در کارخانههای قدیمی و غیرفعال سعی در ترسیم فضای آن در سالهای دور دارند. فرهنگ کار، مناسبات کارگری و هویت اجتماعی از جمله موضوعاتی است که در ارتباط با فضای کارخانهها تفسیر میشود.
[1]. Words and Silences
[2]. https://ioha.org/journal
نظرات بسته شده است