رفتن به نوشته‌ها

برچسب: کتابداران

بررسی طرح‌های تاریخ شفاهی کتابداری و اطلاع‌رسانی (۶)

«تاریخ شفاهی در کتابخانة ایالتی استرالیای غربی»

کتابخانة ایالتی استرالیای غربی[1]، سال ۱۸۸۷ در شهر پِرت،[2] مرکز این ایالت بنیان نهاد شد. این کتابخانه از زمان شکل‌گیری تا سال ۱۹۰۴، «کتابخانة عمومی ویکتوریا»[3] نام داشت و به دلیل تشابه با همتای خود در ملبورن[4] تغییر نام داد. ساختمان جدید کتابخانه سال ۱۹۱۳ افتتاح شد. دکتر جیمز سیکس باتی[5]، نخستین رئیس کتابخانه، مدت شصت سال این مسئولیت را عهده‌دار بود. ایجاد آرشیو نشریات، ساماندهی کتابخانه، سرویس‌دهی به مراجعان و … از جمله اقدامات زیربنایی او در کتابخانه بود. این کتابخانه به‌عنوان مؤسسه‌ای خدماتی، آموزشی و پژوهشی نقشی مهم در جمع‌آوری، حفظ و نگهداری از میراث مستند ایالت استرالیای غربی بر عهده دارد[6].

بخش تاریخ شفاهی کتابخانه، مجموعه‌ای مشتمل بر ۱۵۰۰۰ ساعت مصاحبه را دربر می‌گیرد که در مصاحبه با ۷۰۰۰ نفر از ساکنان استرالیای غربی حاصل شده و یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌ها در نوع خود است. مصاحبه‌شوندگان در جلسات مصاحبه از زندگی و تجربیاتشان سخن گفته‌اند، داستان‌هایی از جنگ روایت کرده‌اند، فضای اجتماعی جامعه را در دهه‌های مختلف تشریح کرده‌اند، و سیاست‌های دولتمردان را مورد نقد و ارزیابی قرار داده‌اند. تاریخ شفاهی‌نگاران استرالیایی تاکنون طیف گسترده‌ای از طرح‌های موضوع‌محور[7] و شخص‌محور[8] را به اجرا درآورده‌اند. مصاحبه‌های این مجموعه در قالب فایل‌های صوتی، تصویری و متن به‌صورت برخط در دسترس است، البته شرایط مصاحبه‌شوندگان مندرج در فرم‌ها/ توافقنامه‌های آگاهانة بهره‌برداری از مصاحبه‌ها، به‌منظور حفظ حقوق مادی و معنوی آنان کاملاً رعایت می‌شود.

در طرح «تاریخ شفاهی کتابداران و اطلاع‌رسانان»، با کتابداران بازنشستة این کتابخانه در دهه‌های مختلف مصاحبه شده است. آنان ضمن بیان انگیزه‌های گرایش به سوی کار در کتابخانه و علاقه‌مندی به تحصیل در رشتة کتابداری، عملکرد رؤسای کتابخانه را از جنبه‌های مختلف ارزیابی کردند. کتابداران نیمة دوم قرن نوزدهم را سال‌های گسترش همه‌جانبة این حرفه عنوان کردند. در این دهه‌ها اشتیاق به فراگیری فنون کتابداری در مدارس و کالج‌ها رو به فزونی گذاشت و به‌کارگیری روش‌های نوین اطلاع‌رسانی گسترش یافت.

مورخان و متخصصان کتابداری، ثبت‌وضبط تاریخ شفاهی کتابداران را در استرالیا به‌منظور ارائه تصویری روشن از دیدگاه‌های حرفه‌ای آنان و نیز تبیین تحولات کتابداری و اطلاع‌رسانی در آینه تاریخ حائز اهمیت می‌دانند. استادان کتابداری در دانشگاه‌های استرالیا، مطالعه و تحلیل کیفی مصاحبه‌های این مجموعه را به دانشجویان توصیه می‌کنند و آن را به‌عنوان پلی میان گذشته و حال توصیف می‌کنند که می‌کوشد در راستای جلوگیری از فراموشی تلاش‌های کتابداران نوآور در سال‌های رشد این حرفه، گام بردارد. تکنیک‌های به‌کار گرفته شده در اجرای طرح‌های تاریخ شفاهی این کتابخانه راهنمای سایر کتابخانه‌ها در ثبت تاریخ شفاهی کتابخانة متبوع‌شان خواهد بود.


[1] State library of Western Australia

[2] Perth

[3] Victoria public library

[4] Melbourne

[5] James Syks Battye

[6] https://slwa.wa.gov.au

[7]  مصاحبه پیرامون زندگی و فعالیت‌های یک شخص

[8]  مصاحبه پیرامون موضوعی خاص همانند ملی شدن صنعت نفت

نظرات بسته شده است

بررسی طرح‌های تاریخ شفاهی کتابداری و اطلاع‌رسانی (۵)

«تاریخ شفاهی در کتابخانه‌های عمومی»

کتاب «تاریخ شفاهی در کتابخانه‌های عمومی»،[1] تألیف جوزف دبلیو پالمر[2]، سال ۲۰۰۷ از سوی انتشارات دانشگاه ایلینوی[3] منتشر شد. هدف از انتشار این اثر، تحلیل فعالیت‌های بخش تاریخ شفاهی در کتابخانه‌های عمومی آمریکا، به‌ویژه در زمینة مصاحبه با کتابداران و اطلاع‌رسانان است. طرح‌های تاریخ شفاهی که در نیم قرن اخیر در کتابخانه‌های عمومی آمریکا به اجرا درآمده است، رو به تزاید بوده و از لحاظ کیفی نیز ارتقا یافته است. از جمله موضوعات مطرح‌شده در این اثر می‌توان موارد زیر را برشمرد:

  • بررسی فرآیند تاریخ شفاهی در کتابخانه‌ها، منطبق با استانداردهای انجمن تاریخ شفاهی آمریکا؛
  • توجه به ضبط خاطرات کتابداران پیشکسوت؛
  • ثبت تاریخ شفاهی محله‌ها و مناطق؛
  • روش‌های توصیف و ساماندهی منابع تاریخ شفاهی؛
  • سرمایه‌گذاری در زمینة تدوین تاریخ شفاهی کتابخانه‌ها و آگاهی‌بخش به جوامع.

نویسنده پس‌از درج پرسشنامه‌ای که در این زمینه برای کتابخانه‌های عمومی ارسال کرده بود، به تجزیه‌وتحلیل سطوح مختلف طرح‌های اجراشده پرداخته است. شماری از تاریخ شفاهی‌نگاران با واکاوی تاریخ کتابخانه‌ها، فراز و نشیب‌های رشد و تحول آن را با تحلیل روایت‌های کتابداران کشف کردند. تعدادی از رؤسای کتابخانه‌ها هم علاوه‌بر توجه به ثبت‌وضبط تاریخ کتابخانه، تاریخ محله‌ای را که کتابخانه‌ در آن واقع شده بود، از طریق مصاحبه با ساکنان قدیمی شناسایی کردند.

تفسیر مراحل اجرای طرح‌های تاریخ شفاهی کتابخانه‌های عمومی، تشریح جایگاه تاریخ شفاهی در ثبت تاریخ کتابخانه‌ها و لزوم توجه به دیدگاه‌های کتابداران در زمینة فعالیت‌های کتابخانه در آئینة تاریخ، از جمله مباحثی است که می‌تواند الگوی مناسبی را به‌منظور پژوهش در این حوزه پیشِ روی علاقه‌مندان قرار دهد. انتشار این کتاب موجب شد تا سرمایه‌گذاران متعددی برای اجرای طرح‌های تاریخ کتابخانه‌های عمومی پیشگام شوند و موضوعات متعددی در مرکز توجه آنان قرار گیرد. انجمن تاریخ شفاهی آمریکا نیز با استناد به یافته‌های حاصل از طرح مذکور، کارگاه‌های آموزشی متعددی برای پژوهشگران تاریخ کتابداری برگزار کرده است.


[1] Oral history in public libraries

[2] Joseph W. Palmer

[3] University of Illinois

نظرات بسته شده است