گزینه‌های ضبط مصاحبه از راه دور
با توجه به موضوعات مطرح‌شده در بخش‌های نخست شیوه‌نامه، روش‌های فنی متعددی در دسترس علاقه‌مندان به انجام مصاحبه از راه دور قرار دارد. بسیاری از این گزینه‌ها برای انجام مصاحبه تاریخ شفاهی مناسب به نظر نمی‌رسد، به‌ویژه در مواردی که هدف از انجام مصاحبه، صرفاً انجام فعالیت پژوهشی نیست و نگه‌داری بلندمدت در آرشیو مدنظر است. بنابراین پیشنهاد می‌شود پیش از انتخاب روش ضبط، عوامل زیر از طرف مصاحبه‌گران و مدیران طرح‌های تاریخ شفاهی موردتوجه قرار گیرد:
- سهولت در استفاده: آیا استفاده از این روش برای طرفین مصاحبه (مصاحبه‌شونده و مصاحبه‌کننده) به راحتی امکان‌پذیر است؟
- حق مؤلف و حفاظت از داده‌ها: آیا روش ضبط مصاحبه با توجه به قوانین مرتبط با حق مؤلف در تاریخ شفاهی انتخاب شده است؟ آیا در این روش از داده‌ها به نحو مطلوبی نگه‌داری می‌شود؟ دسترسی به داده‌ها چطور میسّر می‌گردد؟ آیا حفاظت از داده‌ها براساس روش انتخابی، با آیین‌نامه حفاظت از داده‌های عمومی[1] مطابقت دارد؟
- انواع فایل: آیا براساس روش ضبط انتخاب‌شده، فایل‌های فشرده[2] صوتی یا تصویری با پسوند”mp3″[3] یا “mp4”[4] یا داده‌های مناسب برای نگه‌داری در آرشیو با پسوند [5]“wav” ضبط می‌شود؟ اگر هدف از انجام مصاحبه حفظ فایل‌های صوتی و تصویری در آرشیو است، درزمینه استانداردهای لازم برای نگه‌داری انواع فایل‌ها، با متخصصان آرشیو مشورت کنید. به یاد داشته باشید روشی را انتخاب کنید که فایل‌هایی با پسوند “wav” ایجاد نماید. اگر فایل‌ها به‌صورت “mp3” ضبط گردد، به راحتی به “wav” تبدیل نمی‌شود.
ناگفته نماند که به‌رغم توصیه به ایجاد فایل‌های “wav”، کیفیت فایل‌های مذکور در مصاحبه‌های از راه دور در مقایسه با مصاحبه‌های حضوری، از کیفیت پائین‌تری برخوردار است. توجه داشته باشید که خدمات سرویس‌دهنده‌های صوتی مبتنی بر بستر اینترنت[6]، مانند اسکایپ[7] یا زوم[8] و تماس‌های تلفنی، فایل‌های صوتی را در درجات مختلفی از فشرده‌سازی در دسترس قرار می‌دهند.
- ضبط صوتی یا تصویری: آیا برای ضبط صدا و تصویر در مصاحبه برنامه‌ریزی کرده‌اید یا در یک ارتباط ویدئویی، تنها صوت آن را ضبط می‌کنید یا فقط تماس صوتی برقرار می‌کنید؟ انجام مصاحبه به‌صورت صوتی- تصویری مزایای بیشتری دارد و فرصت‌‌های مناسبی را به‌منظور مطرح‌کردن موضوعاتی نظیر حق مؤلف، امنیت داده‌ها و حفاظت از اطلاعات، در اختیار طرفین مصاحبه قرار می‌دهد.
- زمان و هزینه: آیا مصاحبه براساس طرح موضوعی انجام می‌شود و تاریخ پایان طرح مشخص شده است؟ هزینه تجهیزات و نرم‌افزارهای موردنیاز چطور تأمین می‌شود؟ آیا لازم است به‌منظور کاهش هزینه‌های تمام‌شده صرفه‌جویی کنید؟
بنابراین با در نظر گرفتن عواملی که درج شد، روش‌هایی برای ضبط مصاحبه پیشنهاد می‌شود. موارد پیشنهادی جامع نیست و سایر گزینه‌ها نیز مشروط بر منطبق‌بودن با معیارهای مندرج در این شیوه‌نامه، قابل‌استفاده است. لازم به ذکر است گزینه‌هایی که در ادامه ارائه می‌شود، روش‌هایی برای ضبط مصاحبه از راه دور است، نه ابزاری به‌منظور برقراری ارتباط با مصاحبه‌شونده. در ضمن همان‌طور که در بخش‌های پیشین شرح داده شد، برای استفاده از فناوری ضبط، با مصاحبه‌شونده هماهنگ کنید و سهولت وی را در به‌کارگیری آن، مدنظر قرار دهید.
در انتها یادآوری این نکته ضروری است که گروه تاریخ شفاهی کتابخانه انگلستان، تجربه عمیقی در استفاده از فناوری‌های زیر ندارد. لذا توصیه می‌شود با اشخاص حقیقی و حقوقی که تجربه‌های کاربردی و مفیدی در این زمینه دارند، مشورت نمایید:
- ضبط دوتایی (دوطرفه)[9]: در این نوع ضبط، صدا از طریق میکروفن متصل به رایانه هریک از طرفین مصاحبه ضبط می‌شود. بنابراین استفاده از میکروفن خارجی، هم برای مصاحبه‌شونده و هم برای مصاحبه‌کننده، همانند مصاحبه‌های حضوری، موجب ارتقای کیفیت ضبطِ صدا می‌شود. بسیاری از نرم‌افزارهای موجود در این زمینه، توانایی مدیریت فناوری ضبط دوطرفه را دارند تا بدین طریق، افت صدا به حداقل برسد. با بهره‌مندی از این گزینه، فایل‌هایی با کیفیت بالا ضبط می‌شود، مشروط بر اینکه مصاحبه‌شونده نیز توانایی کار با نرم‌افزارهای مدیریت این نوع ضبط را داشته باشد. بعضی از برنامه‌ها فقط ضبط صدا را مدیریت می‌کنند و برخی دیگر، کیفیت ضبط صوت و تصویر را هم‌زمان ارتقا می بخشند. به‌هرحال استفاده از این برنامه‌ها با صرف هزینه‌هایی همراه است و مدیران و مشارکت‌کنندگان، ملزم به تأمین هزینه‌ها هستند.
- سیستم‌های صوتی مبتنی بر بستر اینترنت[10]: در این نوع ضبط برعکس گزینه قبلی، ضبط گفت‌وگو از طریق سیگنال‌های دیجیتالی صورت می‌پذیرد. به دلیل وابستگی این فناوری به اینترنت، لازم است به پهنای باند سرویس‌دهنده وب نیز توجه شود. فایل‌های ضبط‌شده براساس این روش، از کیفیت پائین‌تری نسبت به روش قبل برخوردارند.
- نرم‌افزارهای رایگان: از جمله این نرم‌افزارها می‌توان به “NHC”[11] اشاره کرد که هم بر روی ویندوز و هم بر سیستم عامل مَک قابل بارگیری است و ضبط صوتی و تصویری مصاحبه‌های تاریخ شفاهی را پشتیبانی می‌کند. لازم به ذکر است که برخی از این نرم‌افزارها، تنها از قابلیت ضبط به‌صورت [12]“mono” برخوردارند و از ضبط به‌صورت [13]“stereo” پشتیبانی نمی‌کنند.
[1] General Data Protection Regulation (GDPR)
[2] Compressed file
[3] Moving Picture Experts Group Layer-3 (mp3)
[4] Motion Picture Experts Group or MPEG (mp4)
[5] Waveform Audio File (wav)
[6] Voice Over Internet Protocol (VOIP)
[7] Skype
[8] Zoom
[9] Double- ender recording
[10] VOIP
[11] NHC Software
[12] Windows
[13] Mac