
ناصر تقوایی فیلمساز، عکاس، نویسنده و از پیشگامان موج نوی سینمای ایران، بیستودوم مهرماه دیده از دنیا فروبست و راهی سفری ابدی شد. او به دریافت گواهینامة هنری درجهیک و تندیس شایستگی برای یک عمر دستاورد هنری نائل آمد و «فیلمساز مؤلف» لقب گرفت. تقوایی با شناخت دقیقِ ادبیات داستانی جدید، از آن الهام گرفت و در قالب اقتباس سینمایی بازآفرید. او با نگاهی مستندگونه، واقعگرایی اجتماعی را با فرم شاعرانه در هم آمیخت و دغدغههای انسان امروزی را روایت کرد.
تقوایی پساز ساخت سه فیلم بلند داستانی جذب تلویزیون شد و از سال ۱۳۵۵ به سریالسازی روی آورد. نخستین تجربهاش در این حوزه، مجموعة تلویزیونی «دایی جان ناپلئون» بود که با استقبال گستردة مخاطبان، به نقطة عطف کارنامهاش بدل شد. او میدانست که قصة این سریال از ظرفیت بالایی برای ارتباط با مردم برخوردار است. فارغ از فضاسازی هنرمندانه برای این اقتباس سینمایی، او با انتخاب حسابشدة بازیگران، بدعتهای ماندگاری در ساخت سریالهای طنز بر جای نهاد.
غلامحسین نقشینه بهعنوان شخصیت اصلی دایی جان ناپلئون، خاطرات شیرینی از همکاری با تقوایی داشت. او در مصاحبة تاریخ شفاهی که در کتاب «تاریخ شفاهی نمایش در ایران» منتشر شد، آشنایی با تقوایی و روشهای خلاقانة او در عرصة سریالسازی را شرح داده است. نقشینه بر این نکته تأکید دارد که تا پیشاز همکاری با تقوایی آوازه و شهرت او را شنیده و کنجکاو بود بداند چرا برای نقش اصلی این سریال انتخاب شده است. تقوایی برایش شرح داده بود زمانیکه در حال نگارش سناریوی این سریال بود، مرتب به نقشینه فکر میکرد و اینکه او بهترین فرد برای ایفای این نقش است. در واقع نقشینه را از وقتی در مناطق جنوبی برنامه اجرا میکرد، میشناخت و کارهای طنزش را پسندیده بود.
نقشینه از سناریوی تقوایی بسیار تعریف کرد و اینکه اصلاً باورش نمیشد تقوایی که آنزمان جوان بود، چنین سناریوی جذابی نوشته باشد. او به ژرفنگری تقوایی در جزئیات کار اشاره کرد و اینکه در زمینة مواردی مانند صداگذاری چنان بادقت و وسواس عمل میکرد که تحسین همکارانش را که بهطور دقیق در جریان این روحیهاش بودند، برمیانگیخت. برای صداگذاری کاراکتر دایی جان ناپلئون هم صدای هیچکدام از دوبلورها را متناسب با این نقش ندید و در نهایت از نقشینه خواست خودش این کار را انجام دهد.