رعایت چه مواردی در جلسه مصاحبه حائز اهمیت است؟
انجام مصاحبه از راه دور، پژوهشگران تاریخ شفاهی را با چالش‌های فنی و روش‌شناختی متعددی روبه‌رو می‌کند که در مصاحبه‌های حضوری به چشم نمی‌خورد. محدودیت‌های ناشی از شرایط جدید، موجب به‌وجود آمدن این مسائل می‌شود. لذا به مهم‌ترین چالش‌ها در این زمینه اشاره می‌گردد تا مصاحبه‌گران با آگاهی نسبت به این موارد، به انجام مصاحبه از راه دور، اقدام نمایند:
- اگر از شبکه اینترنت به‌منظور انجام مصاحبه استفاده می‌کنید، بایستی توجه داشته باشید که در این دوران، اعضای خانواده در قرنطینه خانگی به سر می‌برند و برای اهداف گوناگون همانند فعالیت‌های شغلی، تحصیلی و تفریح به اینترنت متصل می‌شوند. پس لازم است از پهنای باند سرویس‌دهنده وب مطلع باشید. به یاد داشته باشید که پوشش شبکه در مناطق روستایی ضعیف است. در حینِ انجام مصاحبه اطمینان حاصل کنید که دستگاه‌های دیگری که قابلیت اتصال به اینترنت را دارند، خاموش است و از مصاحبه‌شوندگان نیز درخواست کنید تا به این امر توجه کنند.
- ضبط صدا از طریق میکروفن‌های تعبیه‌شده در رایانه‌ها[1]، از کیفیت پائینی برخوردار است. اگر مصاحبه‌گر و مصاحبه‌شونده از میکروفن‌های خارجی[2] (یقه‌ای یا دستی) استفاده کنند، فایل‌های صوتی از کیفیت قابل‌توجهی برخوردار خواهند بود. استفاده از گوشی نیز هنگام انجام مصاحبه، موجب ارتقای کیفیت ضبط می‌شود. دقت کنید که از ابزارهای فنی متناسب با رایانه‌ای که در دسترس دارید، استفاده کنید.
- اگر مصاحبه به‌صورت ارتباط ویدئویی است ولی فقط صوت مصاحبه ضبط می‌شود، توجه داشته باشید پژوهشگرانی که در آینده از این مصاحبه استفاده می‌کنند، فایل تصویری را مشاهده نمی‌کنند و تنها به فایل صوتی دسترسی خواهند داشت. پس اگر در جریان مصاحبه به اسناد یا عکس‌ها یا کتاب‌ها اشاره شد، حتماً توضیحات روشنی در باب آنها در مصاحبه بیان کنید تا بعدها شنوندگانِ فایل‌های صوتی به درستی مطالب مطرح‌شده را درک کنند.
- پیش از شروع مصاحبه مطمئن شوید که هیچ فایل صوتی یا تصویری بر روی رایانه، در حال پخش نیست و برنامه‌های مربوطه نیز بسته است. همین‌طور در محیط منزلِ مصاحبه‌گر و مصاحبه‌شونده، صداهای اضافی نظیر صدای حیوانات خانگی، کودکان و … وجود دارد که موجب عدم تمرکز طرفین مصاحبه می‌شود. سعی کنید مصاحبه را در اتاقی آرام و راحت انجام دهید تا این سروصداها به حداقل برسد. در ضمن، نحوه تنظیم بلندی صدا در مصاحبه‌های از راه دور، متفاوت از مصاحبه‌های حضوری است و لازم است این نکته را مدِنظر قرار دهید.
- برای بسیاری از مصاحبه‌شوندگان، صحبت کردن به مدت طولانی در این روش، دشوارتر از مصاحبه رو در رو است. بنابراین مصاحبه با وقفه‌های متعددی روبه‌رو می‌شود. همین‌طور برقراری ارتباط غیرکلامی و تائید سخنان راوی به اشکال مختلف، از راه دور بسیار دشوار است. همچنین شناسایی لحظاتی که پی می‌برید برای طرح مجدد سوال خاصی مناسب است، سخت و گاه نشدنی است. لازم است رویکردهای معمول در مصاحبه را تغییر دهید و سؤالات را به روش‌های دیگری بپرسید.
- اطمینان حاصل کنید که فضای کافی در رایانه، به‌منظور ذخیره‌سازی فایل‌های ضبط‌شده وجود دارد. معمولاً برای هر یک ساعت ضبطِ استریو، یک گیگابایت فضا در نظر گرفته می‌شود. فایل‌های صوتی را در پوشه‌های ایمنِ رمزگذاری‌شده ذخیره کنید. از فایل اصلی نسخه‌های کپی تهیه کنید و نگه‌داری نمایید.
مطمئن شوید که فایل‌ها به‌منظور انتقال به آرشیو، مشکل فنی ندارند و بدون پائین آمدن کیفیت، انتقال می‌یابند. نرم‌افزارهای آرشیو نیز باید این قابلیت را دارا باشند که بتوانند از پوشه‌های رمزگذاری‌شده محافظت کنند.
[1] In-built microphones
[2] External microphones