رفتن به نوشته‌ها

بررسی طرح‌های تاریخ شفاهی کتابداری و اطلاع‌رسانی (۷)

«تاریخ شفاهی کتابخانه‌ها در دانشگاه ایندیانا»

مرکز تاریخ شفاهی دانشگاه ایندیانا[1]،‌ سال ۱۹۶۸ توسط اسکار لو وینتر[2] تأسیس شد. هدف از ایجاد این مرکز حفظ و نگهداری خاطرات و سنت‌های مربوط به تاریخ آمریکا به‌صورت اعم، و منطقة میدوست[3] به‌طور اخص است. مراحل انجام مصاحبه توسط کارشناسان این مرکز و زیر نظر متخصصان تاریخ شفاهی در انجمن تاریخ شفاهی آمریکا به سرانجام می‌رسد. وبگاه مرکز[4] نیز اطلاعات مفیدی را در مورد مراحل پژوهش تاریخ شفاهی در دسترس عموم قرار می‌دهد.

تبیین اهداف و اولویت‌های طرح،‌ تعیین روش‌های ضبط، انتخاب همکاران طرح، تعیین هزینه‌ها، پژوهش پیرامون موضوع طرح، تهیة سؤالات و آگاه کردن کلیه عوامل، به‌ویژه مصاحبه‌شوندگان از حقوق مادی و معنوی حاصل از اجرای طرح، از جمله موضوعاتی است که پیش از مصاحبه به آن توجه می‌شود. همچنین در جریان مصاحبه به اولویت قرار دادن راوی به‌منظور انتخاب زمان و مکان انجام مصاحبه و تهیة سؤال‌های ثانویه تأکید شده است. آرشیو منابع حاصل از طرح، تهیة نسخه‌های پشتیبان، پیاده‌سازی، فهرست‌نویسی، و امضای فرم/ توافقنامه‌های بهره‌برداری از مصاحبه‌ها توسط مصاحبه‌شوندگان از جمله نکات حائز اهمیت پس‌از مصاحبه است.

«تاریخ شفاهی کتابخانه‌ها»[5]، یکی از طرح‌های موضوع‌محور مرکز تاریخ شفاهی دانشگاه ایندیانا است که به‌صورت گسترده انجام شده است و مطالعه در این حوزه همچنان ادامه دارد. در این پژوهش تاریخ کتابخانه‌های عمومی، دانشگاهی و آموزشگاهی تبیین شده است. مصاحبه‌شوندگان گروه‌های مختلفی را در بر می‌گیرند؛ از کتابداران و مدیران کتابخانه‌ها گرفته، تا رؤسای کالج‌ها و دانشکده‌ها و مدیران مدارس. کتابداران در مبحث مربوط به تاریخ شفاهی کتابخانه‌های دانشگاهی، بر نگاه رؤسای دانشکده‌ها و نیز مدیران کتابخانه‌ها در دستیابی به جایگاهی شایسته تأکید کرده‌اند.

علاوه‌بر این، راویان در این مصاحبه‌ها تاریخ کتابخانه‌های عمومی را در دوره‌های مختلفِ مدیریتی مرور کرده‌اند، از خوشی‌ها و ناخوشی‌های کار در کتابخانه‌ها گفتند، از توجه به بازآموزی کتابداران و اطلاع‌رسانان سخن راندند، فعالیت‌های داوطلبانه در حوزة کتاب و کتابداری را تشریح کردند و نقش کتابخانه‌ها را به‌منظور ارتقای فرهنگ جامعه تحلیل کردند. نکتة قابل‌توجه در مصاحبه‌های مربوط به کتابخانه‌های عمومی، نقش این مراکز فرهنگی در گردآوری تاریخ شفاهی محله و منطقه‌ای است که کتابخانه در آن جای گرفته است. در واقع مجریان طرح و نیز مردم ساکن در جوار کتابخانه‌های عمومی که با آنان مصاحبه شده است، بر این باورند که تاریخ شفاهی محله‌ها که از روزن تاریخ کتابخانه‌ها حاصل می‌شود، در مقیاس بزرگ‌تر، تاریخ منطقه، شهر و ایالت را تبیین می‌کند.

داده‌های حاصل از تاریخ شفاهی در قالب فایل‌های صوتی، تصویری و متن، پس‌از فهرست‌نویسی (توصیفی و تحلیلی) و رده‌بندی بر روی وبگاه مرکز جانمایی می‌شود. توصیفگرها و ارجاعات برگرفته از محتوای مصاحبه‌ها، از قابلیت جست‌وجو برخوردارند. یافته‌ها  در قالب فرمت‌های مختلف، با کسب موافقت راویان مبنی بر انتشار برخط مصاحبه، در دسترس عموم قرار می‌گیرد. خبرنامة تاریخ شفاهی دانشگاه ایندیانا نیز به‌طور مستمر به معرفی منابع این مجموعه مبادرت می‌ورزد و علاقه‌مندان را برای مراجعه و استناد به این داده‌ها تشویق می‌کند.


[1] Indiana University

[2] Oscar O. Winther

[3] Midwest

[4] https://libraries.indiana.edu/200-years-making-capturing-ius-oral-history

[5] Oral history of librarians

منتشر شده در بررسی طرح‌های تاریخ شفاهی کتابداری و اطلاع‌رسانی