رفتن به نوشته‌ها

برچسب: مجموعه مقالات

معرفی نشریات و مجموعه مقالات تاریخ شفاهی (۲۶)

«روش‌‌های تحلیل محتوای کیفی»

نشریة اصلی انجمن تاریخ شفاهی آمریکا با عنوان «مجلة تاریخ شفاهی» در شمارة اول از جلد پنجاه‌ویکم (زمستان و بهار ۲۰۲۴) به موضوع «روش‌های تحلیل محتوای کیفی در تاریخ شفاهی» پرداخته است. مقالات این شماره در صفحة نشریه[1] به‌صورت برخط در دسترس است.

وِرنر توماس[2]، سردبیر این شماره، ‌شیوه‌های منحصربه‌فرد نویسندگان را در زمینة تحلیل محتوای کیفی مصاحبه‌ها، گامی نو در راستای به‌کارگیری داده‌ها در تحقیقات تاریخی می‌داند. کاربست این روش جایگاه تاریخ شفاهی را در تاریخ‌نگاری معاصر ارتقا می‌بخشد و موجبات اقبالِ محققان علوم مختلف را به این روش پژوهشی فراهم می‌آورد. مباحث مختلف اعم‌از اینکه بهتر است چه کسی یا چه ابزاری روایت‌ها را تحلیل ‌کند و اینکه آیا تحلیل با بهره‌مندی از ابزارهای نوین معتبر خواهد بود یا نه، در این مقالات بررسی شده‌اند.

نویسندگان بر این نکته تأکید دارند که رویکرد انتقادی تاریخ شفاهی در ذات خود، تحلیل‌های پویا به همراه خواهد داشت. تعمق در داده‌ها با خواندن مصاحبه‌ها و گاه با گوش دادن به فایل‌های صوتی به‌منظور درک بهتر سخنان راوی توصیه می‌شود. عده‌ای معتقدند که تحلیل محتوا هم‌زمان با گردآوری داده‌ها آغاز می‌شود و گاه مصاحبه‌شونده نیز در فرآیند تحلیل سهیم می‌شود. همچنین با مقایسة تحلیل‌هایی که به‌صورت ماشینی استخراج می‌شوند، با مواردی که از سوی مصاحبه‌گران تهیه شده‌اند،‌ مزایا و معایب این دو روش آشکار می‌شود.

پژوهشگران دهه‌های اخیر را عصر تنوع رویکردهای تحلیل داده‌های تاریخ شفاهی قلمداد می‌کنند. تبدیل تجربیات شخصی به تجربیات جمعی از طریق تحلیل اطلاعات، دستیابی به مؤلفه‌های قابل تعمیم به سایر حوزه‌ها، و تحلیل کیفی به‌عنوان معیاری برای تشخیص درستی و نادرستی گفته‌های راویان، از جمله سایر مباحثی است که در این مجموعه مقالات به آن توجه شده است.


[1] . https://www.tandfonline.com/toc/uohr20/47/1?nav=tocList

[2]. Holly Werner- Thomas

نظرات بسته شده است

تاریخ شفاهی جامعه: ضرورت‌ها و قابلیت‌ها

امروزه اجرای طرح‌های تاریخ شفاهی جامعه‌محور[1] که اغلب از سوی دانشگاه‌ها و مراکز فرهنگ عامه در اروپا و آمریکا دنبال می‌شود، جایگاه ویژه‌ای در میان موضوعات مورد علاقة پژوهشگران تاریخ شفاهی پیدا کرده و موجب اقبال روزافزون به آن شده است. این طرح‌ها با تمرکز بر مصاحبه با افرادی که در یک مکان مشخص جغرافیایی زندگی‌ می‌کنند، در جست‌وجوی تجربه‌های جمعی و دستیابی به هویت اجتماعی‌اند. این قبیل مصاحبه‌ها علاوه‌بر اینکه از جانب محققان به ثمر می‌رسد، از سوی گروه‌های مردمی نیز به سرانجام می‌رسد؛ داوطلبانی که علاقه‌مند به مستندسازی تجربه‌های اقشار مختلف جامعه‌شان هستند. در این میان، انجمن‌ها و اتحادیه‌های محلی در شناساییِ مصاحبه‌شوندگان و جلب موافقت آنها برای مشارکت در طرح نقشی کلیدی بر عهده دارند. در برخی موارد، با برگزاری نمایشگاه‌های موضوعی و در دسترس قرار دادن بخش‌هایی از مصاحبه‌ها، موجبات آموزش و ترغیب سایرین فراهم می‌آید تا با گسترش مشارکت‌کنندگان، مؤلفه‌های مرتبط با فرهنگ جوامع ثبت‌وضبط شود.

از جمله نقاط قوت تاریخ شفاهی جامعه‌محور می‌توان به این موارد اشاره کرد: طرح پیرامون سؤالات بنیادی و یکپارچه شکل می‌گیرد، راویان متعددی دارد و پاسخگوی نیازهای تاریخ‌نگاری معاصر است. داده‌های حاصل از این طرح‌ها پس‌از سنجیده شدن با سایر منابع، امکان عمومی کردن تاریخ را میسّر می‌سازند. این مطالعات اجتماعی که بر مبنای تاریخ شفاهی به انجام رسیده‌اند، برای افراد با علایق مختلف، به‌خصوص در خارج از فضای آکادمیک، ملموس و قابل درک خواهد بود.


[1]. Community oral history

نظرات بسته شده است

معرفی نشریات و مجموعه مقالات تاریخ شفاهی (۲۵)

«تاریخ شفاهی در بحران»

مطالعات تاریخ شفاهی به‌عنوان نشریة اصلی انجمن تاریخ شفاهی استرالیا، در تازه‌ترین شماره (شماره ۴۵، سال ۲۰۲۳)، موضوع «تاریخ شفاهی در بحران» را با رویکردهای نوین تجزیه‌وتحلیل کرده است. این موضوع پیش‌تر در کنفرانس دوسالانة انجمن در سال ۲۰۲۲ بررسی شده بود. متن کامل مقالات در صفحة نشریه، ‌به‌صورت برخط قابل‌مشاهده است.

مؤلفان بر این نکته تأکید دارند که سال‌های اخیر بسیار بحران‌ساز بوده است. زمانی‌که نگرانیِ ناشی از همه‌گیری کووید ۱۹ از یادها رفت، به سرعت مسائل ناشی از آتش‌سوزی، سیل و تغییرات آب‌وهوایی جایگزین آن شد. این موارد در سال های آتی روبه تزاید خواهد گذاشت و تاریخ شفاهی به‌عنوان ابزاری کارآمد در ثبت‌وضبط نکته‌های مرتبط با این بحران‌ها نقش مهمی ایفا می‌کند. در ضمن ارزیابی جوانب مثبت و منفی کار از راه دور در دوران بحران کرونا و تجربه‌های شایان اهمیت آن در زمینة مدیریت کسب‌وکار، به بوتة نقد گذاشته شد.

علاوه‌بر این، قابلیت‌های انجام مصاحبه از راه دور و مقایسة توانایی‌های نرم‌افزارهای رایج در این زمینه، از جمله سایر موضوعاتی است که در مقاله‌ها بدان پرداخته شد. همچنین دیدگاه‌های آرشیویست‌ها به‌منظور پذیرش مصاحبه‌های از راه دور به‌عنوان منابع آرشیوی که ارزش حفظ و نگهداری دائمی دارند، موردواکاوی واقع شد. همین‌طور سازوکار انجام مصاحبه در جوامع بومی، از سوی مجریان طرح‌های مربوطه نقد شد؛ اینکه برخی الزامات اخلاقی با هدف اطمینان دادن به مصاحبه‌شوندگان، ممکن است حس بی‌اعتمادی ایجاد نماید. از میان خروجی‌های متنوع فرآیند تاریخ شفاهی تهیه و انتشار پادکست به‌عنوان محصولی پُرطرفدار به تاریخ‌شفاهی‌نگاران توصیه شد.

نظرات بسته شده است

معرفی نشریات و مجموعه مقالات تاریخ شفاهی (۲۴)

«تاریخ شفاهی خبرنگاران آمریکایی در چین»

کتاب «مأموریت چین: تاریخ شفاهی خبرنگاران آمریکایی در چین» سال ۲۰۲۳ با ویراستاری مایک چینوی، خبرنگار سی اِن اِن، از سوی انتشارات دانشگاه کلمبیا منتشر شد. این کتاب مشتمل‌ است بر ۲۵ مقاله بر مبنای مصاحبه با خبرنگارانی که حوادث مرتبط با جنگ‌های داخلی در دهة ۱۹۴۰ تا همه‌گیری کووید ۱۹ را در رسانه‌های آمریکا پوششِ خبری داده‌اند.

گزارش رویدادهای داخلی چین از دیرباز یکی از چالش‌برانگیزترین وظایف روزنامه‌نگاران بوده است. خبرنگاران خارجی با مسائلی همچون جنگ، انقلاب، انزوا و محدودیت‌های دولتی در این کشور روبه‌رو بوده‌اند. انعکاس اخبار چین تأثیر گسترده‌ای بر سیاست‌های ایالات متحده گذاشته و افکار عمومی را در جهان شکل داده است. ارزش این گزارش‌های مستند در زمان‌ بحران روابط میان این دو کشور ملموس‌تر می‌شود. «جنگ داخلی چین و پایان جنگ جهانی دوم»، «جنگ سرد و بازدید نیکسون»، «مشکلات خبرنگاری در چین» و «همه‌گیری کووید ۱۹ و اطلاع‌رسانی در بحران» از جمله مقالات این مجموعه است.

یکی از مطالب جذاب در این مجموعه، مربوط است به تحلیل تجربه‌های باربارا والترز در چین. او سال ۱۹۷۰ با مائو زدونگ، بنیان‌گذار جمهوری خلق چین مصاحبه‌ای اختصاصی انجام داده بود. خاطرات باربارا از این دیدار و انعکاس آن در آمریکا، به‌عنوان فصلی نوین در تاریخ روزنامه‌نگاری آمریکا حائز اهمیت است. همچنین تفسیر گزارش‌های جوزف کانن در سفر به تبت و زندگی با بومیان این منطقه و ثبت مشاهداتش در رابطه با مذهب، فرهنگ و تاریخ تبت جالب توجه است.

تفسیر روایت‌های خبرنگاران از مواجه با لحظات تاریخی همانند بازدید نیکسون از چین تا ورود چین به دنیای جدید و ظهور آن به‌عنوان یک قدرت جهانی و …، قابلیت‌های تاریخ شفاهی را در ثبت‌وضبط تجربه‌های انسانی به منصة ظهور می‌گذارد. هشت دهه تغییرات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی چین از روزن این گفت‌وگوها به روشنی به تصویر درآمده است. داستان‌های جذاب، تحلیل‌های دقیق و رویکرد مستندنگارانه، این کتاب را به اثری خواندنی و آموزنده تبدیل کرده است.

نظرات بسته شده است

روش‌شناسی ثبت‌ تاریخ شفاهی مردم‌نگارانه، با نگاهی به کتاب تاریخ شفاهی،‌ اجتماع و کار

از زمانی‌که پُل تامپسون برای نخستین‌بار تاریخ شفاهی را به‌عنوان یکی از روش‌های عینیت‌بخشی به تاریخ از پائین به بالا مطرح کرد و بدین‌سان نقشی پیشرو در جنبش بین‌المللی تاریخ شفاهی ایفا کرد، دهه‌ها می‌گذرد. پیروان نظریات او به میان مردم قدم نهادند تا با فهم و تحلیل روایت‌های آنان، به درک عمیق‌تری از نقش گروه‌های انسانی در تاریخ دست یابند. تاریخ شفاهی در جایگاه ابزاری قدرتمند به‌منظور ارزیابی حافظة تاریخی مردم و نحوة تعامل آنها با جامعه، فرآیند گفت‌وگوی گذشته و حال و آینده را تسهیل و شکاف بین نسل‌ها را پُر می‌کند.

کتاب تاریخ شفاهی، اجتماع و کار در غرب آمریکا، یکی از منابع کاربردی در راستای شناخت روش‌شناسی اجرای طرح‌های تاریخ شفاهی مردم‌محور به شمار می‌آید. این اثر که مشتمل‌ است بر مجموعه مقالاتی در حوزه‌های نظری و عملی تاریخ شفاهی، گروهی از انسان‌شناسان، متخصصان فرهنگ عامه، مورخان و تاریخ شفاهی‌نگاران را گرد هم آورده که گرانیگاه و رشتة پیوند آنان با یکدیگر، بحث پیرامون روش‌های برقراری ارتباط با مردم و ثبت‌وضبط تاریخ آنان است.

هر فصل با پیش‌زمینه‌ای از پژوهش‌های مرتبط با موضوع همراه است و ضمن تشریح چند و چون اجرای طرح تاریخ شفاهی، مراحل آن را تفسیر و داده‌ها را تفکیک می‌نماید. از تحلیل خاطرات بومیان آمریکا و داستان‌های زنان مهاجر گرفته، تا تاجران هندی و آمریکایی‌های ژاپنی‌تبار، همه و همه بر روایت‌های مردم در شناخت اجتماع و مستندسازی تاریخ کار و کارگری تأکیدی ویژه دارند. مناسبات اجتماعی، تحولات آموزش، شکل‌گیری احزاب و جمعیت‌ها، دلایل مهاجرت، مشاغل، فرهنگ عامه، و بازشناسی هویت شهری از جمله موضوعاتی است که در صدادهی به گروه‌های خاموشِ جامعه در اولویت قرار گرفته است. در برخی موارد یک یا گروهی از جامعة هدف به پژوهش و انجام مصاحبه مبادرت ورزیده‌اند و در شماری دیگر، افرادی خارج از آن جامعه اجرای طرح را عهده‌دار شده‌اند. در اکثر طرح‌ها مصاحبه به دو روش فردی و گروهی به‌طور همزمان صورت پذیرفته تا جزئیات مباحث به‌طور دقیق شناسایی و تبیین شوند.

مطالعة این کتاب چشم‌انداز روشنی را پیشِ روی علاقه‌مندانِ پژوهش‌های میدانی به‌منظور ضبط داستان‌های زندگی مردم می‌گشاید و یاری‌رسان آنها در این مسیر خواهد بود.

خارج شدن از نظر

معرفی نشریات و مجموعه مقالات تاریخ شفاهی (۲۲)

«شیوه‌های تفسیر در تاریخ شفاهی»

نشریة اصلی انجمن تاریخ شفاهی آمریکا، با عنوان «مجلة تاریخ شفاهی»، در شمارة اول از جلد چهل‌ونهم، زمستان و بهار ۲۰۲۲[1]، به موضوع تفسیر در مصاحبه‌های تاریخ شفاهی پرداخته است. مقالات این مجموعه در صفحة نشریه، به‌صورت برخط قابل‌مشاهده است.

جانِکن اسماکِر، آبیگل پِرکیز و داوید کاروسو[2] سردبیران این شماره، در مقدمه، بر قابلیت‌های تاریخ شفاهی درزمینة‌ دستیابی به راهکارهای تفسیر گذشتة جوامع تأکیدی ویژه دارند. تاریخ شفاهی به‌عنوان تاریخ اکنون، رویکردهای نوآورانه‌ای را در راستای شناخت موضوعات بکر در تاریخ‌نگاری ارائه می‌دهد. همان‌طور که شیوه‌های تفسیری جدید در حوزه‌های مختلف رو به گسترش است، مورخان نیز می‌کوشند تا روش‌های سازنده‌ای را به‌منظور نگاه به تحولات دوران معاصر از روزن تاریخ شفاهی نمایان سازند. پژوهشگران از طریق فرآیند مصاحبه، تفسیر و انتشار یافته‌ها کشف می‌کنند که گذشته چه بازتابی در تکوین وضعیت کنونی جوامع دارد.

مقالات این مجموعه از بهترین شیوه‌ها و ثبت جزئیات حسی در مصاحبه گرفته، تا اخلاق حرفه‌ای، تاریخ شفاهی محیطی، و تحقیقات مبتنی بر جامعه، سعی در تبیین افق‌های پیشِ روی تاریخ شفاهی‌نگاران دارند. نویسندگان بر این باورند که تهیة‌ استانداردها و راهنماها در پژوهش‌های تاریخ شفاهی حصول به داده‌های متقن و مستند را میسّر می‌سازد و تاریخ‌نگاری ملموسی را در برابر دیدگان علاقه‌مندان می‌گشاید.

در ادامه، فهرست مقالات مندرج در این مجموعه، در سه بخش مقالات، مرور رسانه‌ها و بررسی کتاب‌ها درج می‌شود:

مقالات

  • بهترین شیوه‌ها (کریستال مون- هی بایک)[3]
  • به سوی اخلاق در تاریخ شفاهی (اِلسپِت براون و میرل بیم)[4]
  • تاریخ شفاهی محیطی و تحقیقات مبتنی بر جامعه (استوارت ویور)[5]
  • بچه‌های سفیدپوست، جنسیت و آموزش (فِرانسنا اِف تِرنر)[6]
  • ثبت جزئیات حسی در مصاحبه (هالی وِرنر)[7]
  • تاریخ شفاهی چطور ممکن است (جاکوب می‌نار)[8]

مرور رسانه‌ها

  • پادکست و مشارکت عمومی (بریجت بارتولینی)[9]
  • پادکست لحظات می سی سی پی (میشل لیتل)[10]
  • تاریخ شفاهی پاچاماما (اولیویا آریگو استایلز)[11]
  • داستان یک فاجعة غیرطبیعی (شِلدون یکلی)[12]

بررسی کتاب‌ها

  • مقدمه‌ای بر تاریخ عمومی: تفسیر گذشته و جذب مخاطبان (ریکاردو آیالا)[13]
  • تاریخ شفاهی (ماریا باریوس)[14]
  • از تاریخ شفاهی تا میراث ناملموس (سیمون اولیویه)[15]
  • شهر ما در قرن بیست‌ویکم (باد کلیمنت)[16]
  • زندگی روزمره در نهادهای سوسیالیستی (کیمبرلی ای ردینگ)[17]

[1] https://www.tandfonline.com/toc/uohr20/49/1?nav=tocList

[2] Janneken Smucher, Abigail Perkiss, David Caruso

[3] Crystal Mun-Hye

[4] Elspeth Beam

[5] Stewart Weaver

[6] Francena F Turner

[7] Holly Werner

[8] Jakub Mynar

[9] Bridget Bartolini

[10] Michelle Little

[11] Olivia Arigho Stiles

[12] Sheldon Yeakley

[13] Ricardo Ayala

[14] Maria Barrios

[15] Simon Olivier Gagnon

[16] Bud Kliment

[17] Kimberly A. Redding

خارج شدن از نظر

معرفی نشریات و مجموعه مقالات تاریخ شفاهی (۲۱)

«تاریخ شفاهی و صدای مهاجران»

نشریة مطالعات تاریخ شفاهی[1]، به‌عنوان نشریة اصلی انجمن تاریخ شفاهی استرالیا[2] ، در تازه‌ترین شماره‌اش (شمارة ۴۴، سال ۲۰۲۲)، موضوع «تاریخ شفاهی و صدای مهاجران» را بررسی کرده است. این شماره با سردبیری اَلکساندرا دِلیوس[3] و ماریا ساویدیس[4] در ۲۲۴ صفحه منتشر شده است. متن کامل مقالات در صفحة نشریه، به‌صورت برخط قابل‌مشاهده است.

مقالات این مجموعه بر تاریخ شفاهی مهاجرت و اهمیت گردآوری و به‌اشتراک‌گذاری تجربیات مهاجران و مهاجرپذیران متمرکز است. ازآنجایی‌که استرالیا کشوری مهاجرپذیر و دارای فرهنگ مختلط است، ثبت تجربیات اقوام مهاجر در پرتو تلاقی تاریخ شفاهی با تاریخ مهاجرت اهمیت بسزایی دارد. اجرای طرح‌های تاریخ شفاهی مهاجران از سویی موجب آشنایی نسل‌های جدید با فرهنگ و آداب‌ورسوم سرزمین آباء و اجدادی‌شان می‌شود. والدین آنها در سال‌های دور به دلیل وقوع جنگ در کشورشان یا مشکلات اقتصادی یا … به این کشور مهاجرت کرده بودند، و از طریق انتشار این مصاحبه‌ها، خلاء فرهنگیِ بین‌نسلی پُر می‌شود. از سوی دیگر گردآوری این روایت‌ها موجب می‌شود تا مهاجرپذیران به‌طور دقیق با فرهنگ مهاجران آشنا شوند و نسبت به آنها قضاوت سطحی نداشته باشند و بر مبنای واقعیت‌های مستند با آنان ارتباط برقرار کنند.

با نگاهی به موضوعات مرتبط با تاریخ شفاهی مهاجرت در استرالیا، از آموزش تاریخ شفاهی به اعضای خانواده گرفته تا اقلیت‌های قومی، صنایع دستی مهاجران، موزه‌های مهاجرت و آرشیوهای مهاجران درمی‌یابیم که تجزیه‌وتحلیل روایت‌های مصاحبه‌شوندگان نقش مؤثری در تغییر سیاست‌های پذیرش متقاضیان در دهه‌های مختلف داشته است. مصاحبه با افرادی که مدت‌ها در کمپ یا مراکز مهاجرت زندگی کرده‌اند تغییر قوانین مهاجرت و بررسی عملکرد سازمان‌های حامی مهاجران را الزامی کرده است. همچنین تجربیات هنرمندان مهاجر از راه‌اندازی نمایشگاه‌های هنری و مشارکت در برنامه‌های موزه‌ها، کتابخانه‌ها و آرشیوها در پذیرش آنان از سوی جامعة میزبان کارگشا بوده است. مورخان در این مجموعه، از تجربیات مصاحبه با اعضای کهنسال خانواده‌شان سخن گفته‌اند و اینکه داده‌های حاصل از این مصاحبه‌ها به‌عنوان منبعی الهام‌بخش برای سایر محققان این حوزه کاربردی گسترده دارد.

در ادامه، فهرست مقالات، گزارش‌ها‌ و مرور کتاب‌ها، مندرج در این مجموعه ارائه می‌شود:

مقالات

  • تاریخ مهاجرت و تاریخ عمومی (ماری هاتچیسون)[5]
  • اردوگاه ارتش و مهاجران (گِرتل ایوانز)[6]
  • ایجاد آرشیو هنر مهاجران (ژانت مولنهاور)[7]
  • بازگشت دوباره به یونان (والری لیدل)[8]

گزارش‌ها

  • ۳۷ سال مصاحبه با مهاجران (بری یورک)[9]
  • آگاهی از زبانِ مهاجران (کارول مک‌کردی)[10]
  • آموزش تاریخ شفاهی به مورخان تاریخ خانوادگی (لیندا هانت)[11]
  • پادکست‌های مهاجران بریتانیایی (بیرگیت هایلمن)[12]
  • مصاحبه با زنان معترض علیه جنگ ویتنام (الکساندرا پیرس)[13]
  • یونانیان پس‌از جنگ سیدنی (نیکلاس دومانیس)[14]

مرورِ کتاب‌ها

  • صدای چینی‌های استرالیا (کریستوفر چنگ)[15]
  • روایت‌های ناگفتة بریتانیایی‌ها (سوزان مولیگان)[16]
  • بازگشت به ویتنام: تاریخ شفاهی سربازان آمریکایی و استرالیایی (میا مارتین هابز)[17]
  • صنایع دستی در استرالیا (سوزان لاکمن)[18]

[1] Studies in Oral History

[2] https://www.oralhistoryaustralia.org.au/

[3] Alexandra Dellios 

[4] Maria Savvidis

[5] Mary Hutchison

[6] Gretel Evans

[7] Jeanette Mollenhauer

[8] Valerie Liddle

[9] Barry York

[10] Carol Mckirdy

[11] Linda Hunt

[12] Birgit Heilmann

[13] Alexandra Pierce

[14] Nicholas Doumanis

[15] Christopher Cheng

[16] Suzanne Mulligan

[17] Mia Martin Hobbs

[18] Susan Luckman

خارج شدن از نظر

معرفی نشریات و مجموعه مقالات تاریخ شفاهی (۲۰)

«تاریخ شفاهی و آموزش ریاضیات»

کتاب «تاریخ شفاهی و آموزش ریاضیات»[1]، با ویراستاری آنتونیو گارنیکا[2]، سال ۲۰۱۹ در ۱۴۰ صفحه از سوی انتشارات اسپینگر[3] چاپ و منتشر شد. این اثر مشتمل بر هفت مقاله در فصول مختلف موضوعی است.

نویسندگان این مجموعه مقالات روشی خلاقانه به‌منظور بررسی تاریخِ آموزش ریاضیات ارائه کرده‌اند. این روش که نخستین‌بار در سال ۲۰۰۱ پس‌از تحقیقات مشترکِ معلمان ریاضیات در مدارس و دانشگاه‌ها، انسان‌شناسان، تاریخ شفاهی‌نگاران و فیلسوفان در برزیل مطرح و با استقبال روبه‌رو شد، در سال‌های بعد توسعه یافت. امروزه بهره‌مندی از روایات تاریخ شفاهی در گزینش روشی مناسب در راستای آموزش ریاضیات، طیف گسترده‌ای از پژوهشگران را به این حوزه علاقه‌مند کرده است. در این میان، روش‌شناسی به‌کارگیری مصاحبه‌های تاریخ شفاهی در فرآیند تبدیل دانش ضمنیِ معلمان ریاضی به دانش صریح، تبیین شده است. این مجموعه ضمن اینکه مدرسان را با روش‌های پویای تدریس ریاضی و مهارت‌های فراگیری آن آشنا می‌کند، مفاهیم و رویه‌های مربوط به کاربرد تاریخ شفاهی در تحقیقات آموزشی را توصیف می‌کند و با تحلیل طرح‌های اجرایی در این زمینه، درک آن را ملموس می‌نماید.

فصل نخست، درآمدی بر تاریخ شفاهی و آموزش ریاضیات است. در فصل دوم روش‌های آموزش تاریخ شفاهی در تحقیقات آموزشی، و در فصل سوم کاربرد روایت‌های تاریخ شفاهی در بررسی سیر تاریخیِ آموزش ریاضیات درج شده است. تعامل معلمان و دانش‌آموزان در پویایی آموزش در فصل چهارم، و نقد و موشکافی طرح‌های اجرایی تاریخ شفاهی و آموزش ریاضیات در فصل پنجم آمده است. فصل ششم به کارکردهای آموزش تاریخ شفاهی در حوزه‌هایی به غیر از تاریخ‌نگاری اختصاص دارد، و در فصل هفتم روش‌شناسی کاربرد تاریخ شفاهی در این حوزه، در گفت‌وگو مابین مورخان، فیلسوفان و انسان‌شناسان تحلیل شده است.


[1] Oral History and Mathematics Educational

[2] Antonio Vicente Marafioti Garnica

[3] Spinger

خارج شدن از نظر

معرفی نشریات و مجموعه مقالات تاریخ شفاهی (۱۹)

«تاریخ شفاهی و روش‌شناسی کیفی»

کتاب «تاریخ شفاهی و روش‌شناسی کیفی»[1] با ویراستاری تالیا اِم مولوی‌هیل[2] و راجی سوآمیناتان[3]، سال ۲۰۲۲م. از سوی انتشارات روتلج[4] در لندن منتشر شد. مولوی‌هیل دکترای نظام‌های آموزشی و استاد دانشگاه بال اِستیت[5]، و سوآمیناتان دکترای سیاست‌های آموزشی و استاد دانشگاه ویسکانسین- میلواکی[6] است. این مجموعه مقالات که در شش فصل موضوعی تنظیم شده است، چهارده مقاله از پژوهشگران تاریخ شفاهی را دربر می‌گیرد.

ویراستاران این اثر، هدف از انتشار آن را توسعة کاربرد تاریخ شفاهی در پژوهش‌های کیفی، به‌ویژه در حوزة آموزش، و تحلیل روش‌های اجرایِ تاریخ شفاهی با بهره‌مندی از ابزارهای تبدیل دانش ضمنی به دانش صریح ذکر کرده‌اند. از جمله نویسندگان این مقالات می‌توان این افراد را برشمرد: اگنس ویرجینیا ویلیامز[7]، مولی کوئین[8]، فرانسینا ترنر[9]، روندا هارلو[10] و روی تاماشیرو[11].

در فصل نخست با عنوان «مقدمه‌ای بر نظریه‌های تاریخ شفاهی در پژوهش‌های کیفی»، علاوه‌بر بیان تعاریف متعدد تاریخ شفاهی، سیر تحول آن در دهه‌های گذشته مرور شده است. نویسندگان، تاریخ شفاهی را به‌منزلة علم و هنر در نظر گرفته‌اند که در علوم مختلف کارایی دارد. همچنین بینشی جدید از تفاوت‌ها و هم‌پوشانی‌ها مابین تاریخ شفاهی و تحقیقات کیفی ارائه کرده‌اند.

فصل دوم تحت عنوان «مطالعات آموزشی و تاریخِ زندگی»، بر فرصت‌های آموزشی در تاریخ شفاهی و نقش دانشجویان در پیشبرد فعالیت‌های اجرایی در این حوزه متمرکز است. در ضمن با واکاوی طرح‌های تاریخ شفاهی از جمله «تاریخ شفاهی آموزش عالی در دوران همه‌گیری کووید ۱۹»، تأثیر نظریه‌ها را در فرآیند تاریخ شفاهی در عمل، به چالش کشیده است.

در فصل سوم با عنوان «تجزیه‌وتحلیل داده‌های آرشیوی»، ضمن تشریح جایگاه تاریخ شفاهی به‌عنوان سند در آرشیوها، کتابخانه‌ها و موزه‌ها، ملاحظات روش‌شناسی تاریخ شفاهی به بوتة نقد گذاشته شده است. پژوهشگران در این فصل به مؤلفه‌های ضروری به‌منظور انتخاب مصاحبه‌گران و مجریان طرح‌های تاریخ شفاهی اشاره کرده‌اند و بر مواردی همچون چرایی انتخاب تاریخ شفاهی، دلایل علاقه به موضوعی خاص، مفاهیم کلیدی در تاریخ شفاهی، و روش‌های به‌اشتراک‌گذاری داده‌ها تأکیدی ویژه دارند.

در فصل چهارم تحت عنوان «پژوهش‌های آموزشی مبتنی بر گرایش‌های هنری»، ضمن برشمردن پتانسیل‌های تاریخ شفاهی برای رشد در آینده، طرح «تاریخ شفاهی معلمان هنر در مدارس مهاجرپذیر فلوریدا» موردبررسی قرار گرفته است. این طرح بر مبنای یک برنامة درسی اجرا شده بود. تلاش معلمان برای انعکاس مشکلات دانش‌آموزان که توانمندسازی آنان را به همراه داشت، و مانع از گم شدن صدایشان در تاریخِ آموزش شد، از سوی انجمن تاریخ شفاهی تحسین‌برانگیز شناخته شد.

در فصل پنجم با عنوان «تاریخ شفاهی دیجیتال: پادکست‌ها، وبلاگ‌ها و رسانه‌های اجتماعی»، به رویکردهای دسترس‌پذیر کردن داده‌ها در قالب رسانه‌های نوین و تعاملات سازنده در این حوزه پرداخته شده است. به‌کارگیری تکنیک‌های جدید، فرآیند یادگیری تاریخ شفاهی را تسهیل می‌کند و جذابیت‌های آن را به منصة ظهور می‌گذارد.

فصل ششم با عنوان «جمع‌بندی و نتیجه‌گیری»، ضمن تشریح مجدد موضوعات کلیدی و حائز اهمیت در پروسة تاریخ شفاهی، افق‌های پیشِ رو و ابزارهای یادگیری آن را تفسیر کرده است. همچنین منابع بیشتر برای مطالعات تکمیلی به علاقه‌مندان معرفی شده است. در انتها، طرح‌های پیشنهادی در این حوزه به تفکیک موضوعات و ذکر دلایل لزوم پژوهش در باب این طرح‌ها آمده است.


[1] Oral History and Qualitative Methodologies: Educational Research for Social Justics

[2] Thalia M. Mulvihill

[3] Raji Swaminathan

[4] Routledge

[5] Ball State Universirty

[6] University of Wisconsin- Milwakee

[7] Agnes Virginia Williams

[8] Molly Quinn

[9] Francena Turner

[10] Rhonda Harlow

[11] Roy Tamashiro

خارج شدن از نظر

معرفی نشریات و مجموعه مقالات تاریخ شفاهی (۱۸)

«تاریخ شفاهی المپیک ویژه (معلولان ذهنی) در چین»

کتاب «تاریخ شفاهی المپیک ویژه (معلولان ذهنی) در چین»[1]، سال ۲۰۱۸ از سوی انتشارات اِسپنیگِر[2] در سه جلد، ‌به مناسبت پنجاهمین سالگرد برگزاری المپیک ویژه منتشر شد. ویلیام پی آلفورد[3]، استاد دانشگاه هاروارد، می لیائو[4]، استاد دانشگاه فودان در شانگهای و فِنگ‌مینگ سُوای[5]، استاد دانشگاه هاروارد ویراستاری این اثر را عهده‌دار بوده‌اند. تاریخ شفاهی المپیک ویژه، مقالاتی را بر مبنای مصاحبه با ۳۴ ورزشکارِ شرکت‌کننده در المپیک (از همه گروه‌های سنی) و اعضای خانواده و مربیان آنان دربر می‌گیرد. مصاحبه‌ها توسط استاد لیائو و دانشجویان رشتة ‌تاریخ انجام شده است. جلد اول بر روی مطالعة اجمالی موضوع متمرکز است، جلد دوم به نحوة شروع فعالیت‌های ورزشی پرداخته و جلد سوم مشکلات ورزش حرفه‌ای را برای معلولان ذهنی ترسیم کرده است.

نویسندگان مقالات با تحلیل محتوای کیفی، اطلاعات برآمده از مصاحبه‌ها را با تکیه بر روش‌شناسی تاریخ شفاهی واکاوی کرده‌اند. همچنین ضمن انتخاب مؤلفه‌های قابل استنباط از میان داده‌ها، به تناسب، مصداق‌های آن را از گفته‌های راویان درج کرده‌اند. تحلیل محتوا تاریخ شفاهی‌نگاران را قادر ساخته است تا از این طریق، اصالت و حقیقت داده‌ها را با روش‌های علمی و کنترل‌شده تفسیر کنند.

این مجموعه که با هدفی مشترک برای ایجاد «جامعه‌ای برای همه» گرد هم آمده است، از روزنِ نظریه‌های جامعه‌شناسی، روانشناسی، و علوم پزشکی و مبتنی بر پژوهش‌های میدانی، زندگی روزمرة افرادی را که دارای محدودیت‌های خاصی در عملکرد و مهارت‌های شناختی هستند، و به‌طور ویژه دشواری‌های ورزش برای این گروه را بررسی کرده است. مسائل این گروه به روشنی از دلِ روایت‌ها درک و شناخته می‌شود و عزم، اراده، پشتکار، عشق و علاقة ورزشکاران، آموزه‌های مفیدی برای خوانندگان دارد.

در ادامه، فهرست برخی از مقاله‌های این مجموعة سه‌جلدی درج می‌شود:

  • بارقه‌های امید برای معلولان ذهنی (شوو چِنگ)[6]
  • پیشرفت در دنیای ورزش (دی ژانگ)[7]
  • قهرمان خودم هستم (جینگ ژانگ)[8]
  • ورزشکاری با سندرم داون (فِنگجی لیو)[9]
  • حالا که قهرمان المپیک شدم (جیایینگ شِن)[10]

[1] An Oral History of the special Olympics in China

[2] Spinger

[3] William P. Alford

[4] Mei Liao

[5] Fengming Cui

[6] Shuo Cheng

[7] Di Zhang

[8] Jing Zhang

[9] Fengzhi Liu

[10] Jiaying Shen

خارج شدن از نظر

معرفی نشریات و مجموعه مقالات تاریخ شفاهی (۱۴)

                                      «تاریخ شفاهی در عصر دیجیتال»

مقالات ارائه‌شده در بیست‌وچهارمین نشست سالانة انجمن تاریخ شفاهی[1] (پنسیلوانیا[2]، اکتبر ۲۰۰۸)، در کتابی با عنوان «تاریخ شفاهی در عصر دیجیتال»[3] منتشر شده است. در این اثر ضمن تشریح اهداف انجمن از طرح موضوع مذکور و برنامه‌های نشست به تفکیک کارگاه‌های تخصصی، جلسات عمومی، رویدادهای ویژه و نمایشگاه‌ها؛ هشت مقاله در دو بخش نظری و عملی تاریخ شفاهی درج شده است.

در بخش نخست که به مقالات نظری اختصاص دارد، به رویکردهای قابل‌تأمل در حوزه تاریخ شفاهی در دنیای کنونی پرداخته شده است. در مقالة «آموزش تاریخ شفاهی»، ضمن توجه به فراهم‌کردن زمینة مناسب برای آشنایی دانش‌آموزان و دانشجویان با فرایند تاریخ شفاهی از مدرسه تا دانشگاه، به آموزش کار با ابزارهای نوین آموزشی و بهره‌مندی از روش‌های جدید پردازش اطلاعات تأکید شده است. ضرورت به‌کارگیری فناوری‌های نوظهور، شناسایی فراداده و پشتیبانی از منابع دیجیتالِ تاریخ شفاهی در مقالة «فرآورده‌های چندرسانه‌ای» تشریح شده است. «مورخان تاریخ شفاهی و انقلاب دیجیتالی»، مقاله‌ای است که علاوه‌بر بررسی چالش‌های پیشِ روی این حوزه از تاریخ‌نگاری، رعایت مسائل اخلاقی در انتشار مجموعه‌های الکترونیکی و نمایشگاه‌های مجازی تاریخ شفاهی را موشکافی کرده است. در مقالة «انجام مصاحبه در عصر دیجیتال»، ضمن بیان روش‌شناسیِ تاریخ شفاهی، به انجام مصاحبه به روش‌های غیرمعمول توجه شده است.

در بخش عملی فرایند تاریخ شفاهی، به داده‌های حاصل از برخی طرح‌های تاریخ شفاهی اشاره شده است. در مقالة «صداهای عمان»، طرح‌های تاریخ شفاهی کشور عمان بررسی شده است. این طرح‌ها با پشتیبانی کتابخانه‌های دانشگاهی این کشور ثبت‌وضبط شده است. گزارش اجرای طرح تاریخ شفاهی مهاجران ایالت پنسیلوانیا در مقالة «مهاجرت، قومیت و هویت» تبیین شده است. مقالة «آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار»، ضمن پژوهش در زمینة زندگی مهاجران آفریقایی در ایالت‌های مختلف آمریکا، خدمات اجتماعی برای رنگین‌پوستان و اعمال خشونت علیه آنان را بررسی کرده است. وضعیت پناهندگان در کمپ‌ها و محل اسکان آوارگان و خاطرات تلخ و شیرین آنان، در مقالة «امنیت پناهندگان در آمریکا» تشریح شده است.


[1] Oral History Association (OHA)

[2] Pennsylvania

[3] Oral History in the Digital Age

خارج شدن از نظر

معرفی نشریات و مجموعه مقالات تاریخ شفاهی (۱۳)

«مسائل اخلاقیِ تاریخ شفاهی»

نشریة اصلی انجمن تاریخ شفاهی آمریکا، با عنوان «مجلة تاریخ شفاهی»، در تازه‌ترین شماره (دومین شماره از جلد چهل‌وهشتم، تابستان و پائیز ۲۰۲۱[1])، به موضوع رعایت نکات اخلاقی در مصاحبه‌های تاریخ شفاهی پرداخته است. مقالات این مجموعه در صفحة نشریه، به‌صورت برخط قابل‌مشاهده است.

دیوید کاروسو، آبیگیل پرکیز و ژانیکن اسماکر[2]، سردبیران این شماره، در مقدمه، در باب اهمیت توجه به استانداردهای اخلاقی از شروع تا پایان مصاحبه قلم‌فرسایی کرده‌اند. لازم است الزامات اخلاقی در تاریخ شفاهی از سوی مصاحبه‌گران، مجریان، حامیان مالی و سایر همکاران طرح رعایت شود. متخصصان این حوزه از تاریخ‌نگاری، «رهنمودهای ارزیابی تاریخ شفاهی» را که از سال ۱۹۷۹ تاکنون به‌طور مرتب ویرایش و روزآمد شده و در دسترس علاقه‌مندان قرار می‌گیرد؛ اساس کار فعالان این حوزه تلقی می‌کنند. در سال‌های اخیر موضوعات مرتبط با رعایت نکات اخلاقی در مصاحبه‌های منتشرشده در فضای مجازی، به این سند دولتی در آمریکا افزوده شده است.

این مجموعه مقالات نمایان‌گر رویکردهای متمایز تاریخ‌شفاهی‌نگاران در خصوص اخلاق در تاریخ شفاهی است. دیدگاه‌های متنوع نویسندگان مقالات، گسترة این موضوع را آشکار می‌سازد. بیان تجربیات شخصی، انعکاس راه‌کارها، طرح مسائل حساسیت‌برانگیز همانند نژاد و مذهب و …، ضمن آشنایی خوانندگان با طیف وسیعی از موضوعات مرتبط، بر حفظ موارد اخلاقی و صیانت از حریم خصوصی راویان تأکید دارد.

در ادامه، فهرست مقالات مندرج در این مجموعه، در سه بخش مقالات، مرور رسانه‌ها و بررسی کتاب‌ها درج می‌شود:

مقالات

  • اعتماد و بی‌اعتمادی در ایرلند شمالی پس از جنگ (دیتر راینیش[3])
  • صدای بالتیمور: اخلاق در تاریخ شفاهی (مِری ریزو[4])
  • رمان عاشقانة کمونیسمِ آمریکایی: مفاهیم اخلاقی (لِنا دی پویتز[5])
  • توصیه‌های مصاحبه‌گران در باب مسائل اخلاقی (لیز استرانگ[6])
  • داستان‌هایی از زندگی مردمِ کانادا در سال‌های اخیر (لِزلی مک‌کارتنی[7])
  • حمایت سازمانی: چارچوب اخلاقی طرح‌های تاریخ شفاهی (کریستی گیردهاری[8])
  • ویراستاران و نکات اخلاقی تاریخ شفاهی (ریشیا آنِ چانسکی[9])

مرور رسانه‌ها

  • نقد کتاب «من هنوز زنده‌ام» (هانا بیرن[10])
  • نقد کتاب «تاریخ شفاهی هوستون» (لارن جاسکوب‌سِن[11])
  • نقد وبگاه «داستان‌های زندگی» (بِرندان اِم‌سی‌هاگ[12])
  • نقد پادکست «تاریخ شفاهی ژاپنی‌های مقیم آمریکا» (هلن یوشیدا[13])

بررسی کتاب‌ها

  • «زنان در صنعت نساجی کانادا» (ویلیام بِرنز[14])
  • –       «داستان‌های مردم و علائق آن‌ها در جنوب آمریکا» (تانیا فین‌چوم[15])
  • –       «گفت‌وگو با بازیگران زن در تئاتر موزیکال» (اِلیسا اِسترومن[16])
  • –       «مبارزة آفریقایی- آمریکایی‌ها با ایدز» (جورج سِورز[17])
  • –       «داستان‌های زنان سیاستمدار در آلمان شرقی و غربی» (کیمبرلی رِدینگ[18])
  • –       «خشونت ضدمکزیکی در تگزاس» (دِرک کارسیا[19])

[1] The Oral History Review: Vol 48, No 2 (tandfonline.com)

[2] David Caruso , Abigail Perkiss,  Janneken Smucker

[3] Dieter Reinisch

[4] Mary Rizzo

[5] Lana Dee Povitz

[6] Liz H. Strong

[7] Leslie Mccartney

[8] Kristi Girdharry

[9] Ricia Anne Chansky

[10] Hannah Byrne

[11] Lauren Jascobsen

[12] Brendan McHugh

[13] Helen Yoshida

[14] William Burns

[15] Tanya Finchum

[16] Elissa Stroman

[17] George Severs

[18] Kimberly Redding

[19] Derek Carcia

خارج شدن از نظر

معرفی نشریات و مجموعه مقالات تاریخ شفاهی (۱۲)

«تاریخ شفاهی و علوم انسانیِ دیجیتال»

کتاب «تاریخ شفاهی و علوم انسانیِ دیجیتال: صدا، دسترسی و تعامل»[1]، با ویراستاری داگلاس بوید[2] و ماری لارسون[3]، سال ۲۰۱۴ از سوی انتشارات پالگ‌ریو مک‌میلان[4] در نیویورک منتشر شد. بوید و لارسون، استادان دانشگاه کنتاکی[5] و اوکلاهما[6]، در زمرة مورخان برجستة‌ تاریخ شفاهی قلمداد می‌شوند. در این کتاب یازده مقاله، در سه فصل موضوعی درج شده است. ویراستاران در مقدمة‌ این مجموعه مقالات، ‌به تفصیل در باب ضرورت توجه به تغییرات روش‌شناسی تاریخ شفاهی در عصر دیجیتال، با تمرکز بر علوم انسانی پرداخته‌اند.

فصل نخست با عنوان «شفاهی/ صوتی»، بر روی موضوعاتی همچون تاریخ شفاهی تمام‌دیجیتال، تاریخ شنیداری، انقلاب دیجیتالی، و آرشیو منابع تاریخ شفاهی در فضای مجازی متمرکز است. چالش‌های به‌کارگیری فناوری‌های نوین در برنامه‌های تاریخ شفاهی دانشگاه‌های آمریکا، مرحله به مرحله تشریح شده است. در ضمن با بررسی طرح «تاریخ شفاهی زنان»، با مدیریت انجمن بین‌المللی تاریخ شفاهی، مزیت‌های آرشیو دیجیتالِ تاریخ شفاهی موشکافی شد. همچنین دلایل سوء‌استفاده از مصاحبه‌های تاریخ شفاهی در صفحات وب و راهکارهای حفظ حقوق پدیدآورندگان تبیین شد.

در فصل دوم که «بحث و گفتمان» نام دارد، به مواردی همچون تولید فراداده در تاریخ شفاهی، گفتمان در دنیای دیجیتال، و تاریخ دیجیتال و تاریخ شفاهی توجه شده است. در این فصل بسترسازی ایجاد آرشیوهای دیجیتال در تاریخ شفاهی، با مطالعة طرح‌هایی همچون «زندگی روزمرة مهاجران در آمریکا» و «زندانیان ژاپنیِ بازداشتگاه‌های آمریکا پس از جنگ جهانی دوم» بیان شد. در ضمن کاربرد فناوری به‌منظور حفظ داده‌ها و دسترسی آنلاین به مصاحبه‌ها از طریق به‌کارگیری اطلاعات فراداده‌ای و کدگذاری زمانی مصاحبه‌ها، مورد تأکید قرار گرفت.

در فصل سوم با عنوان «چشم‌اندازهای تاریخ شفاهی دیجیتال»، افق‌های پیشِ روی تاریخ شفاهی دیجیتال در حوزة علوم انسانی بررسی شد. به‌رغم تأثیر فزایندة رسانه‌های دیجیتال بر تاریخ‌نگاری شفاهی، درزمینة اعتبار منابعی که از ابتدا در فضای مجازی ضبط شده، نگهداری و دسترس‌پذیر می‌گردد، بین مورخان اختلاف نظر وجود دارد. لازم است به تفصیل در مورد این موضوع که تاریخ شفاهی به‌عنوان فراداده چه خصوصیاتی دارد و ماهیت جدید، آن را با چه تغییراتی مواجه می‌کند، بحث شود. پژوهشگران باید در ابتدا به درک درستی از ویژگی‌های علوم انسانیِ دیجیتال دست یابند تا بتوانند تاریخ شفاهی را منطبق با این رویکرد پیش ببرند.

نویسندگان متفق‌القول بر این نکته تأکید دارند که تاریخ‌نگاری شفاهی همچون گذشته، بر پایة پژوهش‌های عمیق، تعامل با مصاحبه‌شوندگان و کسب مهارت‌های گوش دادن استوار است. فناوری این امکان را فراهم می‌آورد تا اطلاعات را به‌گونه‌ای گرد آوریم که ضمن برخورداری از امنیت بالا به‌منظور حفظ و نگهداری داده‌ها، به سهولت در دسترس کاربران قرار گیرد.


[1] Oral History and Digital Humanities: Voice, Access and Engagement

[2] Douglas A. Boyd

[3] Mary A. Larson

[4] Palgrave Macmillan

[5] University of Kentucky

[6] Oklahoma State University (OSU)

خارج شدن از نظر

معرفی نشریات و مجموعه مقالات تاریخ شفاهی (۱۰)

«مسائل حاشیه‌ای تاریخ شفاهی»

کتاب «مسائل حاشیه‌ای تاریخ شفاهی»[1]، با ویراستاری آنا شِفتل[2] و اِستسی زِمبریچی[3]، زیر نظر اِلساندرو پورتلی[4]، سال ۲۰۱۳ از سوی انتشارات مک‌میلان در نیویورک چاپ و منتشر شده است. در این اثر چهارده مقاله در چهار فصل موضوعی، با هدف به‌اشتراک‌گذاری تجربه‌های متخصصان تاریخ شفاهی از نکات پیرامونی این روش پژوهشی درج شده است؛ مسائلی که به‌رغم اینکه در جایی ثبت نمی‌شود، اما تاریخ‌شفاهی‌نگاران را با چالش‌های متعددی روبه‌رو می‌کند.

فصل اول با ذکر ملاحظاتی در باب گوش دادن فعال، به مهارت‌های مصاحبه‌گر تاریخ شفاهی پرداخته است، فصل دوم به نحوة ارتباط با مصاحبه‌شونده و جلب اعتماد وی اشاره دارد، فصل سوم الزامات اخلاقی تاریخ شفاهی را با درج نمونه دعاوی حقوقی در این زمینه بررسی کرده است و فصل چهارم دلایل خودسانسوری و سکوت راویان را در بسیاری از موضوعات تاریخ شفاهی، موردتحلیل قرار داده است. سخن پایانی این مجموعه، به قلم استاد پورتلی، بر این نکته تاکید دارد که از آنجایی‌که مصاحبه‌های تاریخ شفاهی تعاملات شخصی بین انسان‌هاست، به ندرت با یک ایدة روش‌شناختی پیش می‌رود. تجزیه‌وتحلیل صادقانة مصاحبه‌گران از حاشیه‌های ثبت‌ مصاحبه‌ها، پیچیدگی‌های این روش انسان‌محور را نمایان می‌سازد.

اهمیت مجموعه مقالات مذکور در آن است که تجربه‌های مجریان طرح‌های تاریخ شفاهی را از کشورهای مختلف به بوتة نقد گذاشته است. نکات مطرح‌شده از مسائل پیرامونی تاریخ شفاهی، به همراه جزئیات وقایع، از تاریخ شفاهی زنان در خاورمیانه گرفته، تا طرح‌های تاریخ شفاهی در کلمبیا و پناهندگان بوسنی هرزگوین، سرشار از نکات آموزنده و مفید است. همچنین می‌توان با مقایسة مشکلات پژوهش تاریخ شفاهی در میان اقوام مختلف و دلایل امتناع مصاحبه‌شوندگان از بیان شماری از رویدادها، به اشتراکاتی در این زمینه دست یافت. توجه به داده‌های برآمده از تجربیات تاریخ‌شفاهی‌نگاران، مانع از قدم زدن علاقه‌مندان در مسیرهای پیشین می‌شود و آنان را مشتاق می‌کند تا دانسته‌های خویش را مکتوب نمایند. درج لحظات حساس، دلهره‌آور و گاه ناراحت‌کننده در خلال مصاحبه و ارائه راه‌حل‌هایی برای کنترل شرایط، نمایانگر این امر است که توانایی در اجرای فرایند تاریخ شفاهی تنها از راه ممارست و تجربه‌آموزی کسب می‌شود. مطالعة این کتاب برای پژوهشگران تاریخ شفاهی و اشخاصی که از روش‌های کیفی مشابهی برای گردآوری داده‌ها بهره می‌جویند، راهگشاست.


[1] Oral History off the Record

[2] Anna Sheftel

[3] Stacey Zembrzychi

[4] Alessandro Portelli

خارج شدن از نظر

معرفی نشریات و مجموعه مقالات تاریخ شفاهی (۷)

«مجلة سخنان و خاموشی‌ها»

«سخنان و خاموشی‌ها»[1] عنوان نشریة دوزبانه (انگلیسی و اسپانیایی) انجمن بین‌المللی تاریخ شفاهی است که از سال ۲۰۱۱ به‌صورت برخط، یک شماره در سال منتشر می‌شود. این نشریه با تمرکز موضوعی در هر شماره، ضمن درج مقالات ارائه‌شده در کنفرانس‌های انجمن، پذیرای مقالات تاریخ‌ شفاهی‌نگاران از سراسر دنیاست و آخرین پژوهش‌ها را در این حوزه، پیشِ روی علاقه‌مندان قرار می‌دهد. شمارة آتی نشریة مذکور به موضوع «تاریخ شفاهی و فضا (مکان)» اختصاص دارد که ژوئن سال جاری در دسترس خواهد بود.

در ادامه، به فهرست مقالات مندرج در آخرین شمارة منتشرشده، مربوط به سپتامبر ۲۰۱۹، با موضوع «حافظه و روایت» اشاره می‌شود. داوید بِرملِگو[2] و لاورِن کیت[3] ویرایش مقالات این شماره را عهده‌دار بوده‌اند. مقالات نشریة پیش‌گفته در صفحة انجمن بین‌المللی تاریخ شفاهی[4] قابل‌مشاهده است:

  • بازنگری تاریخ شفاهی و حافظه: نکتة کلیدی (پائولا هامیلتون)[5]
  • داستان زندگی و حافظه پس از سال ۱۹۸۹: چشم‌انداز بالتیک (اِنا کورِسار)[6]
  • تاریخ شفاهیِ تجارب خواندن (شِلی تراوِر)[7]
  • فرهنگ کار کلاسی و جهانی‌سازی: نکتة اصلی (الِساندرو پورتلی)[8]
  • پدربزرگم مجارستانی نبود: چشم‌اندازهای مهاجرت (کِلارا کوهوتوا)[9]
  • تاریخ شفاهی و فرهنگ عامه (نیک‌هیل کومار)[10]
  • سیر تاریخیِ تاریخ شفاهی (راجِش پِراساد)[11]
  • صداکاوی در تاریخ شفاهی (آلموت له)[12]

[1] Words and Silences

[2] David Berlegui

[3] Lavren Kata

[4] Journal | International Oral History Association (ioha.org)

[5] Paula Hamilton

[6] Ene Koresaar

[7] Shelley Trower

[8] Alessandro Portelli

[9] Klara Kohoutova

[10] Nikhil Kumar

[11] Rajesh prasad

[12] Almut Leh

خارج شدن از نظر

معرفی نشریات و مجموعه مقالات تاریخ شفاهی (۶)

«تاریخِ تاریخ شفاهی: بنیان‌ها و روش‌شناسی»

کتاب تاریخِ تاریخ شفاهی[1] که مجموعه مقالاتی مبتنی بر پایه‌ها و روش‌شناسی تاریخ شفاهی را شامل می‌گردد، سال ۲۰۰۷ با ویراستاری توماس چارلتون[2]، لوئیس میزر[3] و رِبکا شارپلس[4] از سوی انتشارات آلتامیرا[5] در نیویورک، در ۳۱۵ صفحه چاپ و منتشر شده است. اثر مذکور علاوه‌بر مقدمه (به قلم ویراستاران) و فصل‌های بنیان‌ها و روش‌شناسی، دارای فهرست منابع، نمایه‌ها (موضوع، کسان و موسسات) و شرح حال ویراستاران و نویسندگان مقالات است.

در فصل نخست که به بیان دیدگاه‌ها در باب به‌کارگیری روش پژوهشی تاریخ شفاهی اختصاص دارد، مقالات «تاریخِ تاریخ شفاهی» (رِبکا شارپلس) و «تاریخ شفاهی به‌عنوان سند» (رونالد گریل)[6] درج شده است. در این بخش با ذکر مباحثی همچون دلایل گسترش تاریخ شفاهی در قرن بیستم، ویژگی‌های تاریخ‌نگاری شفاهی، ارزش مصاحبه‌های تاریخ شفاهی، تاریخ‌نگاری رسمی و تاریخ شفاهی، و حافظة جمعی و تاریخ شفاهی ضمنِ بیان پیشینة تاریخ شفاهی، به اهمیت فراگیری مهارت‌های عملی آن، به موازات تجزیه‌وتحلیل سرفصل‌های نظری توجه شایانی شده است و خوانندگان را برای مطالعة روش‌شناسی تاریخ شفاهی آماده می‌کند.

در فصل دوم که به روش‌شناسی تاریخ شفاهی پرداخته شده است، مقالات «طراحی پژوهش و راهبردها» (ماری لارسون)[7]، «ملاحظات اخلاقی و حقوقی تاریخ شفاهی» (لیندا شاپس)[8]، «مصاحبه‌های تاریخ شفاهی: از آغاز تا پایان» (چارلز موریسی)[9]، «تاریخ شفاهی و آرشیو: مستندسازی متن» (جیمز فوگرتی)[10] و «پیاده‌سازی و ویرایش در تاریخ شفاهی» (اِلینور مَز)[11] منتشر شده است. در این بخش که به‌منزلة راهنمای عملی تاریخ شفاهی است، بر این موضوعات تاکید شده است: ساختار طرح‌های تاریخ شفاهی، وجوه تمایز طرح‌های تاریخ شفاهی در قیاس با سایر طرح‌های پژوهشی، معیارهای انتخاب مصاحبه‌شوندگان، توافقنامه‌های قانونی، نکات اخلاقی و حریم خصوصی، مستندسازی داده‌های تاریخ شفاهی، و حدود ویراستاری.

نویسندگان و ویراستاران این مجموعه، درک صحیح از اجرای روشمند طرح‌های تاریخ شفاهی را به‌منظور دستیابی به داده‌های متقن و مستند ضروری می‌دانند. همچنین بر بهره‌مندی از تجربیات اشخاصی که بر اساس استانداردهای این روش فعالیت کرده‌اند، تاکید دارند. آنان بر این عقیده‌اند که انجام هر یک جلسه مصاحبه، همانند یک جلسة درس در دانشگاه یا حتی بیش از آن، حاوی نکته‌های ارزشمند است و با انتقال این نکات به دانشجویان، فرایند پژوهشِ تاریخ شفاهی به صورت پویا رشد کرده و شکوفا می‌شود.

متخصصان و مدرسان تاریخ شفاهی ضمنِ آشنا کردن خوانندگان با پیشینة این قسم از تاریخ‌نگاری به‌عنوان روشی برای انعکاس صدای عامة ‌مردم و ثبت تاریخ آنان، به فرایندهای تخصصی تاریخ شفاهی از جمله انجام مصاحبه، پیاده‌سازی، ویرایش، مستندسازی، فهرست‌نویسی و اطلاع‌رسانی نگاهی همه‌جانبه و دقیق دارند. توجه به جزئیات از ابتدا تا انتها و ارائه روش‌های استاندارد مبتنی بر تجربه‌های نویسندگان، این کتاب را به دستنامه‌ای کاربردی در حوزة پژوهش‌های تاریخ شفاهی بدل کرده است که علاقه‌مندان را به سوی رهیافت‌های نوین هدایت می‌کند.


[1] History of Oral History: Foundations and Methodology

[2] Thomas L. Charlton

[3] Lois E. Myers

[4] Rebecca Sharpless

[5] Altamira Press

[6] Ronald J. Grele

[7] Mary A. Larson

[8] Linda shapes

[9] Charles Morrissey

[10] James Fogerty

[11] Elinor A. Maze

خارج شدن از نظر

معرفی نشریات و مجموعه مقالات تاریخ شفاهی (۵)

«تاریخ شفاهی و آموزش: نظریه‌ها، محدودیت‌ها و اقدامات»

کتاب تاریخ شفاهی و آموزش[1] مجموعه مقالاتی مبتنی بر نظریه‌ها در آموزش تاریخ شفاهی، دشواری‌ها در این حوزة پژوهشی و نیز اقدامات ضروری را در این راستا شامل می‌شود. این اثر توسط کریستینا لی‌اِولین[2] و نیکلاس فوک[3] ویراستاری شده و سال ۲۰۱۷ از سوی انتشارات پال‌گِریو مک‌میلان[4] در آمریکا چاپ و منتشر شده است.

هجده مقالة مندرج در این کتاب که در دو فصل تنظیم شده است، ضمن هدایت خوانندگان به سمت و سوی چشم‌انداز مفهومی و محدودیت‌های روش‌شناختی آموزش تاریخ شفاهی در مدارس و دانشگاه‌ها، تجربه‌های معلمان و استادان را در به‌کارگیری این روش پژوهشی به اشتراک می‌گذارد. در فصل نخست رویکردهای مفهومی و نظری آموزش تاریخ شفاهی تبیین شده و موضوعاتی همانند لزوم آموزش تاریخ شفاهی در مدارس، نحوة گردآوری روایت‌های موضوع‌محور، اهمیت ضبط‌وثبت تاریخ خانواده توسط دانش‌آموزان، جایگاه تاریخ شفاهی در آموزش‌های دانشگاهی و حفظ فرهنگ بین‌نسلی از طریق گفت‌وگو درج شده است. در فصل دوم که به بررسی روش‌شناسی آموزش تاریخ شفاهی اختصاص دارد، مواردی همچون تاریخ شفاهی الهام‌بخش معلمان تاریخ، احیای تاریخ شفاهی در جوامع بومی، ‌آموزش دیجیتال و روش‌های تدریس تاریخ شفاهی در دانشگاه‌های استرالیا تبیین شده است.

نویسندگان این مجموعه معتقدند که بایستی با آموزش تاریخ شفاهی از دوران نوجوانی، دانش‌آموزان را تشویق کرد تا با مصاحبه با اعضای خانواده و دوستان، به منابع تاریخی علاقه‌مند شوند و با گذشته ارتباط برقرار کنند. بدین‌ترتیب نسل جوان از تاریخ دور نمی‌شود و در هیجانات و اتفاقات روزمره گرفتار نمی‌آید. کتاب تاریخ شفاهی و آموزش، به‌عنوان نخستین ارزیابی جامع از آموزش تاریخ شفاهی در قرن بیست‌ویکم، با تنوع موضوعی و تجزیه‌وتحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه‌، می‌کوشد تا ظرفیت‌‌های آموزشی را به‌منظور تدریس و یادگیری تاریخ شفاهی یادآور شود.


[1] Oral History and Education: Theories, Dilemmas, and Practices

[2] Kristina R.Liewellyn

[3] Nicholas NG-A-Fook

[4] Palgrave Macmillan

خارج شدن از نظر