هفدهم آبان، مقارن با سالگرد درگذشت محمدعلی جمالزاده، نویسنده و مترجم معاصر است. او نخستین مجموعه داستان‌های کوتاه ایرانی را با عنوان «یکی بود یکی نبود» سال ۱۳۰۰ در برلین منتشر کرد. جمالزاده را، همراه با صادق هدایت و بزرگ علوی، سه بنیان‌گذار اصلی ادبیات داستانی معاصر می‌دانند. به جمالزاده لقب پدر داستان کوتاه زبان فارسی داده‌اند و او را آغازگر سبک واقع‌گرایی در ادبیات فارسی می‌دانند.
جمالزاده که در اروپا تحصیل کرده بود، سالها در ژنو زندگی می‌کرد و با بسیاری از اهالی فرهنگ ارتباط داشت و با آنان نامه‌نگاری می‌کرد. در ضمن شماری از شخصیت‌ها میهمان جمالزاده در ژنو و هم‌صحبت او بودند. در این میان، نوش‌آفرین انصاری، استاد دانشگاه و از پیشگامان کتابداری نوین در ایران، در دوران تحصیل در مدرسة کتابداری ژنو با جمالزاده آشنا شد. خاطرات استاد انصاری از سال‌های همنشینی با جمالزاده، مندرج در کتاب «ستارة فروزان»، تأثیرپذیری‌اش را از افکار پدر داستان‌نویسی معاصر روشن میکند. خانم انصاری در روایت‌هایش سلوک انسانی جمالزاده یا به تعبیر خودش «عمو جمال» را به یاد می‌آورد و خاطرات زیادی از علاقة او نسبت به ایران نقل میکند. احترام و ارادت عمیقی که جمالزاده برای شخصیت‌هایی نظیر ایرج افشار قائل بود، زمینة درک نظرات این بزرگان را برایش فراهم کرد. طبعاً در کنار جمالزاده با ادبیات داستانی پیوند برقرار کرد؛ ادبیاتی که صرفاً کلاسیک نبود، بلکه گنجینه‌ای از آثار مدرن و انتقادی را شامل می‌شد که از سوی نویسندگان جوان برایش ارسال می‌شد. همچنین این اقبال را داشت که دستنویس داستان‌های کوتاه او را پیش‌از انتشار بخواند.
علاوه‌بر این، برخلاف رأی خانواده‌اش که علاقه‌مند بودند مترجمی بخواند، به توصیة جمالزاده کتابداری را انتخاب کرد. او بر این باور بود که شاید مترجم در ایران زیاد باشد، ولی بهتر است رشته‌ای بخواند که کمتر به آن توجه شده تا بتواند بیشتر و بهتر به جامعه خدمت کند. آن‌طور که خودش گفته است، جمالزاده با این توصیه مسیر حیات فرهنگی‌اش را رقم زد. استاد انصاری بعدها از طی این مسیر راضی و خرسند بود و تمام توانش را به‌کار برد تا تفکر کتاب برای همه را در قالب «کتابداری اجتماعی» در جامعه اشاعه دهد و در راستای تبیین نقش کتابدار بهعنوان پلی میان نوشته و خواننده بکوشد.
نظرات بسته شده است
